Gaurko hitza

Tagged: B Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:00 pm on 2019/05/22 Permalink | Reply
  Tags: B   

  babaka 

  iz. Ardien edo ahuntzen gorotz alea. Ik. baba 4. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  babaka (L-ain, BN-lab, Sc, R ap. A; H), bebaka (S ap. A; Foix ap. Lh). Excremento de ganado ovino. “Crotte de brebis, chèvre” H. “Cagarruta de cabra” A. “Crotte de chèvre” (de baba, fève)” Lh. v. altxirri, arkin, 1 baba (3).

  Sinonimoak: iz.

  [abere xeheen gorotza]: ardi-baba, ardi-gorotz, baba, arkin Ipar., arkorotz Bizk., pikor Ipar./Naf., altxirri g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Ipar.) boñiga
  fr (cheval) crottin; (vache) bouse
  en cow pat, cow dropping n
  port bosta

  Babaka, urrezkoa izanik ere, beti babaka.

  

  babaka (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:43 pm on 2019/04/29 Permalink | Reply
  Tags: B   

  bozkariatu 

  ad. Bozkariatu, bozkaria, bozkariatzen. da/du ad. Bozkarioz bete. Ik. poztu. Esan diezaion haren etortzeak zenbateraino bozkariatzen gaituen. Bozkaria zaitezte Jaunaren baitan. Edan dezagun bihotzaren bozkariatzeko. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: ad. Ipar.

  [bozkarioz bete]: alaiarazi, alaitu, begia argitu, begiak argitu, begiak ireki, poztu, zoratu, alegeratu Ipar., loriatu Ipar., arraitu L-BN, alegratu Heg. beh., pagutu Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es da/du ad. (batez ere Ipar.) alegrar(se), regocijar(se), alborozar(se)
  fr da/du ad. (se) réjouir, jubiler
  en da/du ad. to be glad/happy/delighted; to rejoice, to revel
  port da/du ad. (batez ere Ipar.) alegrar-se, regozijar-se

  Edan dezagun bihotzaren bozkariatzeko. (Hiztegi Batua)

  

  bozkariatu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:08 pm on 2019/04/28 Permalink | Reply
  Tags: B   

  boz(-)emaile 

  iz.  Boto-emailea. Milesker gure boz-emaile guztiei, segi dezagun aitzina! (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  BOZ-EMAILE. Votante, elector. Promesez eta mehatxuz eta gezurrez ttuttulatzen tuzte botz-emaileak. EskLAlm 1889, 3. Boz-emaile Judas ttipi, boz biltzale Judas handi. HU Zez 198. Ez ote da zuzen, boz-emaileak jakitea boz egun hautan bederen xuxen nor norat dagon? Ib. 141. Norbaitek izendatua zen araiz; eta nork? Herriak, herriko gizonek; boz emailek. HU Aurp 128. Han bere herritar boz-emaile biarnesen aitzinean egin du mintzaldi bat. Ib. 81. Xuberoko eta Baxenabarreko boz-emailek igorria da Pariserat Berdoly zenator. Ib. 142.

  Sinonimoak: iz.

      [bozkatzailea]: aukeratzaile, bozkatzaile, hautatzaile, hautesle, hautari g.e., boto-emaile (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. votante, elector, -a
  fr iz. votant, -e ; électeur, -trice
  en iz. elector, (informal) voter
  port iz. eleitor, -a

  Boz-emaileak izan dira gaurko protagonistak.

  

  boz-emaile (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 8:22 pm on 2019/04/21 Permalink | Reply
  Tags: B   

  bulda 

  iz. 1 iz. Aita santuak izenpetu eta zigilaturiko agiria. San Frantziskoren bigarren erregela, aita santuaren buldaz finkatu eta sendotua. Eskumiku bulda. Lazarori bulda-saltzaile baten mendean jazo zitzaiona. 2 iz. Bijilia-egunetan haragia jateko eta barau ez egiteko baimena ematen zuen bulda. Ea jan duen haragirik buldarik ez zuela. Bulda hartu. 3 iz. Irud. Teknikaren aldetik esankizunik ez dago; horretan Chaplinek bulda berezia izan du beti, lehen eta orain. (Hiztegi Batua)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. [agiria] bula (2) iz. [erromatarren domina-antzeko bereizgarria] bula
  fr iz. bulle
  en iz. (papal) bull
  port (papal) bula

  Buldarik ez zeukanak debekatua zuen halako egunetan haragia jatea. [Erresumaren ilunsentia, Mila Salterain (Txalaparta, 2014)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  bulda (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:37 pm on 2019/04/12 Permalink | Reply
  Tags: B   

  barnehuts 

  adj. Hutsa. (Elhuyar Hiztegia)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  BARNE-HUTS. “Barne-huts (adj.) qui est vide à l’interieur, creux” Dv.

  Sinonimoak: iz.
  

  [barnehuts] : huts (Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es izond. hueco, -a, vacío, -a
  fr creux, creuse
  en empty, hollow
  port oco(a), vazio(a)

  Untxia enbor barnehutsean sartu da.

  

  barnehuts (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:45 pm on 2019/04/11 Permalink | Reply
  Tags: B   

  balakari 

  adj. Lausengaria, losintxaria. Ik. balakatzaile. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  balakari (AN, L, BN, R, S ap. A; Lar, Hb ap. Lh, Dv, H), balakalari (Urt), palakari (Lar, Dv), palagari (Añ -> A).

  Halagador. “Assentator, hitzedermaillea, balakalária, arlote lausengária” Urt II 442. “Halagador” Lar y Añ. “Flatteur” H. “Palagari (V, Añ), adulador” A. v. balakatzaile. Hantik dirade mündü güziaren balakariak, üsü delarik hen bihotza zeiñütegiko oillarraren pare, aize güzier ützültzen dena. Egiat 212. Balakariz diradialakoz üngüratürik. Ib. 212. Ta ez diotsa orla goresle ta palakari; gaztea zan oraindik, ogeitalau urte besterik ezpaitzitun. Ibiñ Virgil 33.

  Acariciador. Eskü latza ezta balakari eztia, aldiz da loegile ta azaliak dü sügia iratzartzen. Egiat 266.

  Sinonimoak: izond.

  [losintxaria]: balakatzaile, ipurtzuri, koipetsu, lausengari, lausengatzaile, losintxari, zurikatzaile, zuriketari, zuritzaile, ipurgarbitzaile beh., ferekatzaile Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es izond. halagador, -a; adulador, -a
  fr izond. flatteur, -euse ; adulateur, -trice
  en izond. flattering; fawning; obsequious
  port izond. bajulador, -a; adulador, -a

  Amini bat balakari gerta liteke agian; baina hain da fina balakuan non lausengura ohituko bailuke xalotasuna bera. [Harreman arriskutsuak, Choderlos de Laclos / Jon Muñoz (Ibaizabal, 1997)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  balakari (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:30 pm on 2019/03/01 Permalink | Reply
  Tags: B   

  baldrestu 

  da/du ad. baldrestu, baldres/baldrestu, baldresten. Baldres bihurtu. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  baldrestu, baldrastu (V-m ap. A). “Norbaiti (geienez zartzarutz) gorputza astundu, baldrastu, saskartu edo zatartu, narrastu, pagotu dakionean, esaten da: urlia errime zarkuldu da, […] se le hace el cuerpo pesado, tosco, torpe o feo” A (s.v. zarkuldu).

  Sinonimoak: ad.

      [baldres bihurtu]: tartaildu (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es da/du ad. desaliñar(se), desgarbar(se), volverse desharrapado
  fr da/du ad. se laisser aller, flemmarder
  en da/du ad. to become shabby/untidy/slovenly; to make shabby/untidy/slovenly
  port da/du ad. desalinhar-se

  Adinak baldrestu du gure aitona. (Basque-English Dictionary, Gorka Aulestia)

  

  baldrestu (Argazkia: isakarakus, Pixabay)