Gaurko hitza

Tagged: E Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 10:00 am on 2009/10/05 Permalink | Reply
  Tags: E   

  elai 

  iz. (B) Enara. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:  enara, ainara Ipar., txirringilo Gip. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Telebistako mapa eta iragarkiekin edo irratiko eguraldi iragarpenekin apenas dagoen orain enarei begira egon beharrik, baina, ez irrati eta gutxiago telebistarik baserrira iritsi gabe bizi zirenean, elai buila handi horiek ziren abisu: Enarak lurretik urrian dabiltzanian, euria urrian.  [Naturaren mintzoa, Pello Zabala (Alberdania, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  elai (FlickrCC)

   

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 8:02 am on 2009/10/02 Permalink | Reply
  Tags: E   

  eskuare 

  iz. Nekazariaren lanabesa, hamar, hamabi hortz edo gehiago dituen zurezko haga batez eta hari zut edo zeihar jositako gider batez osatua. Baserritarrak, sega erabili ondoren eskuarea behar izaten du, belarra biltzeko. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:  altxarrastelu, arrastelu Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia) ; arrastelu, eskutaila  (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  -Azpildar maiteok – esan zuen -: Azpil herri atzeratua da, pobrea, eta zuen aitzur, eskuare eta lan-tresna guztiak atzeratuak geratu zaizkizue. [Oilarraren promesa, Joan Mari Irigoien (Elkar, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur) 

  

  eskuare (FlickrCC)

   

   
• 

  Maite 9:52 am on 2009/08/31 Permalink | Reply
  Tags: E   

  ekilore 

  iz. BOT. Konposatuen familiako landare belarkara eta urterokoa. Zurtoina zutikorra eta zilindrikoa du, eta hostoak bihotz-formakoak, txandakatuak eta horzdunak. Lorea handia da eta koroa eta disko horiak ditu. Fruitua olioa egiteko edo zuzenean jateko balio duen akenioa da (Helianthus annuus).  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: eguzki-belar, eguzki-lili (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Porru eginda, ekilore izugarri zabaldu baten antzera gisaturik, kuia batean txertaturik nindoan Champ erreetako alorretarantz.  [Estilo-Ariketak, Raymond Queneau / Xabier Olarra (Igela, 2005))] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  ekilore (FlickrCC)

   

   
• 

  Maite 5:00 am on 2009/08/25 Permalink | Reply
  Tags: E   

  ezkaratz 

  iz. 1. Baserrietan, eta oro har edozein etxetan, sarreran dagoen gela zabala; gaur egun, etxe-blokeetako eraikinetan eskailera edo igogailuetara sartzeko kaleko ate nagusiaren ondoko tokia. Buzoiak ezkaratzean daude. 2. (B) Sukaldea. 3. Larraina. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  [sukaldea] Bizk. sukalde, suete Bizk.
  [ataria] atari, ataurre, bebarru, apiriku Ipar., korrale Ipar., atarte Bizk., larrain Bizk., basakurte Ipar. g.e., ateta Bizk. g.e.
  [zalditegia, ukuilua] Ipar. g.e. abeletxe, ganadutegi, itegi, ukuilu, abeltegi Ipar., barruki Ipar., heia Ipar., mandio Ipar., korta Bizk., establia Ipar. g.e., estrabi zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Lekuonak ezaugarri bereziko eraikin batera eraman gintuen – arkudun ezkaratz handi bat zuen baserrira -, eta bere azalpenekin jarraitu zuen: “Horrelako baserriak makina bat badira Euskal Herrian, garai batean ostatu edo posta-leku izandakoak. [Lekuak, Bernardo Atxaga (Pamiela, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   
• 

  Maite 8:59 am on 2009/07/18 Permalink | Reply
  Tags: E   

  ezkongetza 

  iz. ERL. Zelibatua. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: (1 ) ezkongetasun (2) zelibatu. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Bestaldetik, kultu aniztasuna alde batera utzita ere, lege zibilak saihets dezake indarra eta bortxa erabiltzea, senar-emazte pozgabeak loturik edo ezkon barruko ezkongetza nahitaezkoan iraunarazteko – azken hori deitoragarri izan arren, ohitura nahiz gizartearentzat -. [Frantziako kode zibilaren lehen proiektua , Jean di Portalis / Andres Urrutia (Jakin, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   
• 

  Maite 7:58 am on 2009/07/15 Permalink | Reply
  Tags: E   

  estira 

  iz. (Ipar.) Norbaitek pairatzen duen oinaze gogorra. Sabeleko estira gogorrak. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: (1 ) oinaze, tormento, tortura (2) oinaze-asto, oinaze-zaldi, oinazegailu, zildai (3) min, oinaze, sofrimendu (4) zain, zurda.  (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Zenbat eta gehiago hazten zitzaion sabela handitzen ari zen haurraren eraginez, orduan eta gehiago estutzen zuen estira tresna hura, martirio hura sufrituz, baina oinazea kuraia handiz eramanez, beti irribarrez eta zauli, ezer erakutsi edo susmatzen utzi gabe. [Fantasiazko ipuinak, Guy de Maupassant / Josu Zabaleta (Ibaizabal, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   
• 

  Maite 9:18 pm on 2009/07/12 Permalink | Reply
  Tags: E   

  ezponda 

  iz. 1. Aldapan dagoen lur-zatia, bereziki harresi baten behealdean edo ubide baten ertzean, edo lurrak beherantz lerra ez daitezen harriz edo bestelako materialez egiten dena. Erretenaren ezpondetan. 2. ERAIK. Maila desberdinetako bi plano elkartzen dituen paramentu inklinatua. • kontinente-ezponda. GEOL. Kontinenteen ertzean, zapalda kontinentalaren eta itsas hondo abisalen artean dagoen zona maldatsua. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: (1 ) arta, dike, itsas-murru, kamingain (2) lubeta, pezoin, ugain (3) mendoitz. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Ezponda nekez igo eta lubakiaren ertzetik arin joan ginen, gazteluaren masa beltza eskuinaldean genuela. [Eguzki beltzaren sekretua , Alberto Ladron Arana (Elkar, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)