pikabuztan
1 iz. Ipar. Karrozetan, bertara igotzean zangoa finkatzeko burdina. Ik. ointoki. 2 adj. Ipar. Buruarina, ganoragabea. Euskal gizarteak, bateraturik, betiko pikabuztan bakar batzuek salbu, elkartasun goresgarria adierazi du. (Hiztegi Batua)
Orotariko Euskal Hiztegian
PIKA-BUZTAN.
a) Pusilánime; tonto. “Pika buztana bezen ergela (BN-lab), muy ligero, frÃvolo; litm., fatuo como la cola de la picaza” A. Hainbertze muthiko zantzail, bizkar handi, neska ergel ostoila, pika buztan. Eskual 15-11-1901, 1. Zuzenez segurki erraiten da holako horietaz direla pika-buztanak, ezen kameluak derabilzka, haizeak pikaren buztana derabilkan bezen errexki. Barb Sup 56. Aita batek luken bihozminik handiena nuke ene semetarik batek hartzen balitu aitzinean dugun pika-buztan horren manerak. JE Ber 72. Holakuak ditügü deitzen phika-buztan! GH 1930, 510. Jende perttoli, pika-buxtan batzuek hedoietan gora altxatzen zituzten gisa hortako balentria ederrak! Etcheb MGaric 229 (ap. DRA). Trixte paketa. Borondaterik gabeko pika buztana! D. Landart Anaiaren azken hitzak (Donostia, 1999), 171. Bixtan da erresumetako jaun minixtroak ez direla, eskualdunak erran liron bezala, phika buztanaren umeak! SoEg Herr 24-4-1958, 1.
b) Estribo de carruaje. “Karrosetan zangoaren igaitean, finkatzeko burdinari erraiten dakote lekutan pikabuztana […] zerbeitez izen bereko xoriaren buztana gogoratzen duelakoan” Eskual 31-7-1908, 2.
Sinonimoak: izond. Ipar.
[ganoragabea]: ganoragabe Bizk., arin, babo, babalore, eltze, bulunba, ergel, alproja Heg., ganoragabeko Bizk., txotxin Bizk. g.e., koko Bizk. g.e., memelo Bizk. beh., zoroko g.e., txolin g.e., narra g.e., inputika g.e., haizebelats g.e., alotza g.e., ganbelu beh., pergut Zub., ilupa Naf., gangar Bizk., txotxolo Bizk., tankalo Bizk., kaiku, txoropito Heg., pettux Lap., taket Bizk., xanfarin Ipar., papao Bizk., zoroxka, buruarin, mozolo Bizk., inozo, astapito beh., tetele Ipar./Naf., tentel Bizk., pepelerdo Bizk., lelo Bizk., lapiko Bizk., kokolo Bizk., ganorabako Bizk., atunburu Bizk., tontolo Heg., pello Ipar., ments Ipar., zozoilo, zozo, zoro, txoriburu, txatxu, tutulu, tontolapiko, tonto, memo, lerdo, lelantoni, kirten, kaskarin, eroxka, ero (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar, Adorez eta Word Reference hiztegiak):
es (1) iz. (Ipar.) estribo de carro (2) adj. inconstante, voluble, negligente
fr (1) iz. (Ipar.) queue de pie (2) inconstant, versatile, négligent
en (1) iz. running board (2) inconstant, unstable, fickle, negligent
port (1) iz. (Ipar.) estribo de carro (2) volúvel, instável, inconstante, negligente
Testuinguruan
Euskal gizarteak, bateraturik, betiko pikabuztan bakar batzuek salbu, elkartasun goresgarria adierazi du. (HITZA BAHITUA, P.J., (2003-03-06, 1. orr.))
Reply