Gaurko hitza

Tagged: T Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:28 am on 2011/07/26 Permalink | Reply
  Tags: T   

  txantxo 

  iz. Mozorroa; mozorro-jantzia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  txantxo (G-azp-goi-to ap. A). “Máscara. Txantxoak ikusiezkero negarrez asten zaigu beti mutikoa” A. Gau-jaietako jolasetan oi diran txantxoak ziruditen. “Las máscaras”. Berron Kijote 210. (Orotariko Euskal Hiztegia)

  Sinonimoak: mozorro, maskara (Elhuyar  Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
  

  es máscara, careta; disfraz
  fr masque, déguisement
  en mask; fancy dress, costume

  Beldurtiak ziren eta arma gabe zeuden atorradun guztiak; eta berehala borroka aise utzirik landan barrena abiatu ziren, zuzi piztuekin; gau-jaietako jolasetan ohi diren txantxoak ziruditen. [On Kixote Mantxako, Miguel de Cervantes / Patxi Ezkiaga (Erein, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  txantxo (FlickrCC, Thaddäus Zoltkowski)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 7:25 am on 2011/06/20 Permalink | Reply
  Tags: T   

  trepeta 

  iz. Trastea, tramankulua. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. beh.
  [tresna, tramankulua] aparatu, tramankulu, tresna, gailu Heg., arnes Ipar., imintzio g.e., adrezu zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
  

  es instrumento, utensilio
  fr ustensile
  en tool, utensil

  Richardek, orduan, bere sinesgarritasuna kolokan jartzen zutenero bezala, sudur mintzak puztu eta gerraren hasieran denei banatu zieten petatearen barruan zegoen trepeta alferrikako hura atera zuen jakaren barruko patrikatik. [Neguko zirkua, Harkaitz Cano (Susa, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   
• 

  Maite 8:18 am on 2011/06/01 Permalink | Reply
  Tags: T   

  txirriporro 

  1. iz. Nahaspila; istilua. 2. izond. Hitzontzia. 3. izond. Pedantea.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: (1) nahaspila, istilu, desordena, anabasa, nahasmen (2) sasimaisu, pedante, sasijakintsu, sasijakitun (3) berritsu, berbontzi, hitzontzi, eleketari, kalakari, erausle, jarduntsu (4) berbaro, zarata, txutxu-mutxu, autu-mautu, hizki-mizki, ulu-mulu, ele-mele, erran-merran  (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es (1) desorden, desbarajuste, revoltijo; alboroto, jaleo, confusión (2) charlatán, -ana, hablador, -a (3) pedante, rebuscado, -a
  fr (1) désordre, confusion (2) bavard, -e ; hâbleur, -euse (3) pédant, -e
  en (1) disorder, mess, chaos (2) gossipy, talkative, loquacious (3) pedantic; pompous, pretentious

  Denek batera sartu nahi izan zuten kontzertura, eta sekulako txirriporroa sortu zen futbol-zelaiaren ateetan.

  -Ixo, txirriporro halakoa!
  

  Baina nondik atera da ume txirriporro sasijakintsu hau? [Bost ahizpa, Aitor Arana (Euskaltzaindia-BBK, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Maite and konatxe are discussing. Toggle Comments

   
  • 

    konatxe 12:41 am on 2011/06/02 Permalink

    Gaztiok, ez egin kasu Maitek kontatzen dizuen berbazopa horri guztiari, neuk esango baitizuet zer adierazi nahi duen egiazki eta benetan TXIRRIPORRO hitzak: Berez da PORRO arront bat, bakoitzak nahi duen osagaiekin eginikoa, baina fin xamarra, TXIRRI baten lodierakoa. Eta luzexka, hori bai. Ale, orain badakizue benetan zer den TXIRRIPORRAOA. Garbi hitz egin behar zaio gaztediari. Zer arraio.

  • 

    Maite 9:03 am on 2011/06/02 Permalink

    Aupa, Konatxe!
    Nondik atera duzu azalpen hori, Orotariko Euskal Hiztegitik edo? Ez dut inon topatu… 🙂

• 

  Maite 7:29 am on 2011/05/31 Permalink | Reply
  Tags: T   

  terrenta 

  iz. Monotonia, gauza beraren errepika nekagarria. Inazio Beltxaren etxola zen egun guztietako terrentatik ihesleku bat. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. Ipar. (Harluxet eta UZEIren sinonimoen hiztegiak)
  [gauza beraren errepika negargarria] terrenteria Ipar., monotonia, ohitura, erabatekotasun
  [nagi] gibelandi, prakaman, egonarritsu, patxadatsu, epetsu, geldo, nagi

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es monotonía, rutina
  fr monotonie
  en monotony

  Inazio Beltxaren etxola zen egun guztietako terrentatik ihesleku bat. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

   
• 

  Maite 9:40 am on 2011/05/26 Permalink | Reply
  Tags: T   

  tuku 

  iz. Susmoa, beldurra. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: (1) susmo, goganbehar, errezelu, aieru (2) jelosia, jeloskortasun, zelo  (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
  

  es sospecha; recelo, desconfianza
  fr soupçon, crainte, défaut léger
  en mistrust, suspicion

  Zuk iotzen ninduzun burni-zigor goriz, ots, tukuz, goganbearrez, bildurrez, gorrotoz eta asarrez. [“Zeli”. Or Aitork 54] (Orotariko Euskal Hiztegia)

  Emakume tukutsuari ez galdetu tukuak pizten dizkion emakumeaz. [Ol Eccli 37, 11] (Orotariko Euskal Hiztegia)

   
• 

  Maite 9:29 am on 2011/05/17 Permalink | Reply
  Tags: T   

  txapeloker 

  iz. Lgart. Guardia zibila. Txapelokerren kapela beltzak. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. Bizk. beh.
  [guardia zibila] guardia zibil , pikolo, trikorniodun, karabinero, sardinazahar (Adorez eta UZEIren sinonimoen hiztegiak)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es (1) (gaitzesgarria) guardia civil (2) tricornio
  fr (1) garde civil (2) tricorne
  

  Senarra eta alaba hilak zirela aditzera eman zioten zibilek, eta hala ote zen jakin nahi zuen batik bat. Ez zen fio. Gezur asko sinestarazi nahi izan zioten txapelokerrek, izutu, zigortu eta bere lepotik barre egiteko. [Golgota, Xabier Montoia (Elkar, 2008.) Orr.: 22] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

   
• 

  Maite 7:27 am on 2011/04/05 Permalink | Reply
  Tags: T   

  txorrotxio 

  iz. Txorien kantu-hotsa. Bazekien txori bakoitzari bere txorrotxioaz hots egiten. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [txorien kantua] txinta, txio, txiruliru, tiuta Ipar., pio g.e., txortxor (UZEIren  Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es trino, gorjeo, canto de los pájaros
  fr gazouillement, gazouillis, pépiement
  en birdsong, chatter, twitter

  Eguerdiak argitasun aparta zuen, zumarren ernamuinak indartuz joan eta gerizpe emateko prestatzen hasiak ziren, lapur-txorien txorrotxio istilutsua adarretan zabalduz. [Ordaina zor nizun, Joxemari Urteaga (Elkar, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  txorrotxio (@aormaetxea, Twitter)