txatxala

adj. Bizk. Emakumeez mintzatuz, memeloa. Ik. mamala. Txatxala galanta da bera. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

txatxala.

1. (V), txatxal (V-gip), xatxala (Lh). Ref.: A; Rollo 26t; Iz ArOñ ; Etxba Eib ; Elexp Berg . “Mujer casquivana, charlatana. ¿Será la voz txotxolo aplicada a la mujer, a imitación de otras lenguas dotadas de terminación genérica? Iñogaitik esan bear dau orrek barritsua dala: txatxala, beti txutxu-putxu ta ziri-mara dabillen orrek? (V-m)” A. ” Xatxala (Lf) cocot[t]e” Lh. “Una chochola” Iz ArOñ. . “Se dice de las hembras y parece ser la forma femenina de txotxolua que se aplica a varones. […] Txatxala galanta da bera beintzat! ” Etxba Eib. . ” Zetan abill or, txatxalioi alakuoi. Neska ori txatxal samarra da ” Elexp Berg. . Marikontze eskallu, txatxala, eskel, petralari. Ag Kr 68. Ai, txatxala burubagea ni! Ib. 114 (en boca de Mañasi). Zer andra! gizona be barria billau don ala? Norekin abil i, txatxaliori (insustancial) alakuori? SM Zirik 68. Orain zoaz […] baña bidean neska txatxalei, emakume ganorabakoei begira astirik galdu barik. Abeletxe GaziG 99. Emakumeak be orretarako eratsuak bear dabe izan, ez txatxalak. Ker 1 Tim 3, 11. (Ref. a varones). [Zer diñostaz] txatxal onek? ‘¿Qué está diciendo este villano?’ Otx 85 (v. tbn. 170). v. tbn. Alz Bern 68.

2. ” Salda au txatxalia dago, este caldo está insípido” Etxba Eib. .

TXATXALA-PATXALA. “(V-gip), hablar sin sustancia” A. v. txitxili-patxala.

Sinonimoak: izond. Bizk.

[mamala]: tuntun, zuntzun Bizk., mamala beh., memela Bizk. beh. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es iz. (B) mujer casquivana, mujer de poco juicio, mujer inocente/alelada/lela/zopenca/embobada
fr iz. (B) woman of little judgment, innocent woman / finned / stupid / dull
en iz. (B) femme au jugement bas, femme innocente / à ailettes / niaise
port iz. (B) mulher de pouco julgamento, mulher inocente / barbatana / lela / zopenca / embobada

Txatxala galanta da bera. (Hiztegi Batua)

 

txatxala (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)