adb. (Z) Txutxu-mutxuka. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak:Â adond.
[marmarka] mar-mar, marmarka, marmarrean, mur-mur, zurrumurruka, uxuka-muxuka Bizk., marmarioz Gip. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es murmurando, cuchicheando
fr en murmurant, en chuchotant
en murmuring
port murmurando
Txintaminta ari zirela ohartu eta haserretu egin zen bat-batean.
txintaminta (FlickrCC, Chema Concellon)
iz. 1. (Ipar.) Arropa, oro har, jantzia. Mutila, bere pildak harturik joan zaio. 2. (Ipar.) Arropa zahar eta gastatua. Ontzat saldu nahi izan dit pilda bat. 3. (Ipar.) Basta; zela. Non dituzu astoaren pildak? Pildak jantzi. Pildak erantzi. 4. (BN) Behi edo idi uztartuen kopetakoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz. Ipar.
[piltzarra] zarpa, perreka Ipar., piltzar Ipar., piztin g.e., trakets g.e., zarpail g.e., zirtzil g.e., altsi zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) ropa vieja/gastada; harapo, andrajo; trapo (2) ropa, vestidura (3) (basta) albarda; montura (4) melena de los bueyes uncidos
fr (1) haillon, guenille (2) vêtement, habit (3) (basta) bât
en (1) rag (2) (zela) saddle, packsaddle
port (1) roupa velha, farrapo (2) roupa (3) montaria
Hiltzat jo zuten eta haren pildak erre. Itzuli zenean, zuri zurbil gelditu zen habeari begira, arropa zikinen artean gordeak baitzituen bere sos urriak. [Galgarri, Anjel Lertxundi (Berria, 2013-01-27)]
pilda (FlickrCC, Christian Bachellier)
da/du ad. 1. Bildua dagoena, han-hemenka jarriz bereizi; sakabanatu. Juduak munduko herri guztietatik barreiatu ziren. 2. Zabaldu, hedatu. Usain ona barreiatu. Ebanjelioa munduan barreiatu zen. 3. Desagertarazi; suntsitu. Ez zait iruditzen deusek barreiatuko duela gure amodioa. 4. BOT. Haziak eta bestelako sakabanakinak hedatu. 5. FIS. Difusioa gertatu.
iz. eta izond. HIZKL. Ezaugarri akustikoen arabera, espektroaren erdialdean kontzentrazio apala azaldu eta energi kantitatea gutxiagotua eta barreiaturik dituen fonema. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak:Â ad.
[sakabanatu] aldebanatu, banakatu, banatu, hedatu, orokortu, sakabanatu, zabaldu, banandu Bizk., berduratu L-BN, jeneralizatu beh., publikatu zah., hegabanatu Bizk. g.e.
[desegin] Ipar. alferrik galdu, apurtu, arraskatu, birrin-birrin egin, desegin, desolatu, errautsi, hauts bihurtu, hauts egin, hondatu, porrokatu, suntsitu, triskatu, triskilatu, zatitu, zehatu, zirpildu, andeatu Ipar., arrabaskatu Ipar., aurritu Ipar., deboilatu Ipar., funditu Ipar., gaizkitu Ipar., mamikatu Ipar., partekatu Ipar., porroskatu Ipar., sakailatu Ipar., xehakatu Ipar., xehatu Ipar., zatikatu Ipar., zirtzikatu Ipar., banatu Bizk., birrindu Bizk., laskitu Bizk., lorrindu Bizk., trimindu Bizk., zuzitu Bizk., abarrikatu Naf., izorratu beh., galetsi jas., abarrakitu g.e., atarratu g.e., triska egin g.e., arrasatu zah., arrazatu zah., destruitu zah., narriatu zah., puskakatu Ipar. g.e., bilakatu Ipar. zah., partaiatu Ipar. zah.
[xahutu] ahitu, hondatu, xahutu, igorri Ipar., malapartatu Ipar., irion g.e., kontsumitu zah., andeatu Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) dispersar(se); diseminar(se); desperdigar(se) (2) difundir(se); propagar(se); extender(se) (3) destruir(se); deshacer(se); disipar(se); desvanecer(se) (4) distraer(se); despistar(se) (5) difundir(se)
fr (1) (se) disperser, (se) disséminer (2) (se) répandre, (se) propager (3) (se) dissiper, (se) distraire
en (1) to spread; to disperse; to scatter (2) to be dispersed/scattered; to disperse, to scatter (3) to spread
port (1) dispersar-se (2) propagar-se (3) dissipar-se (4) distrair-se
Barreiatzen …
Sei urte pasa ditu blog honek. 500 artikulutik gora argitaratu ditut. Eta oraindik jarioa ez zait agortu (nork esan behar zidan hori orain dela sei urte!).
Urte berriarekin (ez donk hamairu) berritasun batzuk sartu nahi ditut blogean. Eta lehena aste honetan bertan.
15 lagunei eskatu nien urte hasieran artikulu bat idazteko. 15ek ez zuten baiezkoa eman, baina gehienek bai. Eta artikulu horiek guztiak barreiatzen atalaren barruan argitaratuko ditut (astean bat gutxienez). [Barreiatzen, Txerra Rodriguez (Garaigoikoa, 2013/02/05 )]
iz. MIKOL. Tuberaleen ordenako zenbait onddo askomikotinoren izen arrunta. Mikorrizak eratuz hazten dira zenbait landareren sinbionte modura. Fruitu-gorputza hipogeoa eta globularra da eta sukaldaritzan erabiltzen diren onddoetatik preziatuenetakoak dira. Espezie preziatuena boilur beltza (Tuber melanosporum) da. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz.
[trufa] lurlur, trufa (Labayru ikastegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es trufa, criadilla de tierra
fr truffe
en truffle
port trufa
Harrapaketa itsasoan (arrain eta itsaskien arrantza) eta lehorrean (besteren gerezi, intxaur, nafar perretxiko, barraskilo, uso) praktikatzen dugu oraino; sailkapen metodologiko huts honetan, bilketa ere tartekatuko dugu (egiazko marrubia, etxeko onddoa, boilurra, pattarrak egiteko baiak). [Baietz okerreko bidea aukeratu! , Edorta Agirre (Alberdania, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)
boilur (FlickrCC, Cornell Fungi)
iz. 1. ZOOL. Oktopodoen ordenako molusku zefalopodoen izen arrunta. 8 tentakulu dituzte eta sifoitik ura kanporatuz mugitzen dira. Arriskuan daudenean tinta jariatzen dute. Itsas hondoan bizi dira eta jangarriak dira. 2. (hed.) Bi muturretan metalezko gakoak dituen soka elastikoa, automobiletan sabai gainean eramaten diren gauzei eusteko erabiltzen dena. • olagarro arrunt. Harri artean ezkutatuta bizi da eta 2 m-rainoko tamaina izan dezake (Octopus vulgaris). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
iz. 1. Okela (edo beste jakiren bat) sutan erretzeko erabiltzen den burdinazko hagaxka-modukoa. Burruntzian sartu eta beheko sutan erretako lukainka, onena. 2. Nonbaitetik tantaka erortzen den ura izozten denean zintzilik gelditzen den izotz–puska. Leizearen barruko harkaitzetatik zintzilik zeuden izotz-burruntziak urtu eta erortzen hasi ziren. 3. ZOOL. Odonatuen ordenako intsektuen izen arrunta. Handiak dira eta gorputz luzea eta bi hego-pare horizontal dituzte. Begi konposatu handiak dituzte, fazeta ugariz osatuak, intsektuak hegan harrapatu ahal izateko aproposak. Larbak akuatikoak eta harrapariak dira. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak:Â iz.
[gerrena] gerren Ipar.
[intsektua] mariorratz, sorgin-orratz, txitxi-burruntzi, mariburduntzi Bizk. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) (sarritan izotz edo horma hitzekin hitz-elkartea osatuz) carámbano, canelón (2) (hagaxka) asador, brocheta (3) persona muy insistente; pelma, pesado, -a; lapa (4) (Meteorol.) estratos (5) (Zool.) libélula; caballito del diablo
fr (1) (hagaxka) broche (2) libellule
en (1) (hagaxka) spit, skewer (2) (Zool.) dragonfly
port (1) (hagaxka) assador, espeto, brochete (2)
iz. Himena, emakume birjinaren baginaren kanpoaldea estaltzen duen mintza. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz.
[himena]Â himen (UZEIren sinonimoen hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es himen
fr hymen
en hymen
port hÃmen
Eta horregatik, edertasunaren izenean eginiko ebakuntza eta moldaketekin gogoratu nintzen: gure Mendebalde orokortu honetan gero eta sarriagoak diren ezpain txiki eta klitori mozketekin, emamintz konponketa, pubiseko lifting eta depilazio mingarriekin. Alegia, pornoaren industriak kanonizatutako neskato puberren genital amestuekin. [Erauzketa , Idurre Eskisabel (Berria, 2013-02-07)]
emamintz (Wikimedia Commons)
Reply