Gaurko hitza

Updates from uztaila, 2016 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 10:30 pm on 2016/07/17 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kakapirri 

    1. iz. (lgart.) Kakeria, beherakoa. 2. izond. (B) Pertsonez mintzatuz, jenio txarrekoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal hiztegian

  kaka-pirri (V-gip).

  1. “Diarrea” Elexp Berg.

  2. “Inquieto, de poco asiento” Elexp Berg. Cf. LexBi: “Cacapirri, persona de carácter inquieto y de mal genio“.

  Sinonimoak: iz. Bizk. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [beherakoa]: beherako, sabeldura, uxara Ipar., pirri-pirri Bizk., sabeleko Bizk., beheitiko Ipar./Naf., tarratario Naf., kakeri beh., goiti-beheitiko g.e., hestereango g.e., hesteriko g.e., kakajario g.e., sabeltasun Ipar. zah.

  kakapirri izond.

      [erretxina]: erretxin, kakerre, sakerre, pirri Bizk., ipurterre beh., triperre beh., prakerre g.e.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (B) (lgart.) diarrea (2) iz./izond. (B) (lgart.) persona de carácter inquieto, de mal genio
  fr (1) diarrhée ; colique (2) izond. pointilleux, -euse ; grincheux, -euse ; irritable
  en (1) diarrhoea (Br); diarrhea (Am); the runs (inf) (2) cantankerous; grouchy
  port (1) diarréia (2) carrancudo(a)

  Jaun kakapirri zahar bat zen, Salford hiria ezagutzen zuen norbaitekin topo egiteko gogoz egoten zena eta eguna Lorategiko banku batetik bestera pasatzen zuena; eta urtebetez edo gehiagoz ezagutzen genuenean, beste agure bakarti bat ezagutu genuen, behin Salforden egondakoa, larunbatetik astelehenera.  [Peter Pan, James Matthew Barrie / Julen Gabiria (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  kakapirri (Pixabay, CC0 Public Domain)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 7:27 pm on 2016/07/16 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kolpista 

   iz. eta izond. Kolpismoari dagokiona; estatu–kolpe batean parte hartzen duena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [etxearen gainaldea] : terraza (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz./izond. golpista
  fr adj & mÆ’ putschiste
  en adj mf (del golpe de Estado) coup n as adj
  port adj & mƒ Polít golpista

  Baina, egoera kontrolpean dutela dio gobernuak, eta kolpistak menderatu dituztela.  200 hildako baino gehiago eta 2.800 atxilotu utzi ditu Turkiako estatu kolpe saioak, Berria.eus

  

  kolpista (Irudia: berria.eus)

   
• 

  Maite 11:31 pm on 2016/07/15 Permalink | Reply
  Tags: T ( 353 )   

  txibista 

  Ik. begizta. iz. 1. Biribil–gisako batekin edo birekin egiten den korapiloa, muturretako batetik tiratzean desegiten dena; delako korapiloaren biribil-gisako horietako bakoitza. 2. INFORM. Programa bateko agindu-sekuentzia, baldintza jakin bat bete artean exekutatzen dena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegia

  txibista (G-goi-bet; Lar, VocCB (G, L), Dv (<ch-> G)), txibita (V-m, G-nav), txibiste (Lar, H (<ch-> G)), txiribista (G-to), xibixte (G-to), txilibista (G-goi-to; BeraLzM), txilibixta. Ref.: A (txibista, txibita, txilibista, xibixte); Garate 1.ª Cont RIEV 1930, 157; Iz Als (txibita); SMuj (comunicación personal; txilibista). Etim. Relacionado con begite, begizta, etc.

  Lazada. “Lazada, lazo” Lar. “Lacear, txibistaz apaindu” Ib. “NÅ“ud coulant” Dv, que cita a Manterola. “Rosette, nÅ“ud” H. “La lazada” Iz Als. v. begizta, txibistillo, txibistin. Molorrika ederrak / beren kirtenetan / zeukazkitek biak / asko txibistetan. It Fab 190. Ausi ta josi; aska ta lotu; txibista egin ta berori indartu; adabakitako zatia atzeratu ta zulodun zati berriya bereganatu. Inzag RIEV 1923, 502. Sokari mutur batean txilibixta egin. JAIraz Bizia 47. Atenairekin lotzen zuen txibistarik gotorrena autsita zegoen. Zait Plat 12.

  Sinonimoak: iz.

      [begizta]: begizta, begite g.e.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es lazo, lazada, nudo
  fr (atadura, nudo) nœud
  en bow
  port laço

  Txibista deigarri batez hornitutako fardela eman zion eta “eskerrik asko” lotsatu batekin batera jaso zuen. [Odolbildua, Josu Landa (Susa, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  txibista (Pixabay, CC0 Public Domain)

   
• 

  Maite 11:05 pm on 2016/07/14 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  atunburu 

  izond. Ergela.

  Sinonimoak: izond.
  [ergela] : ergel, tentel, lelo, txepel, babo, memelo, inozo, tonto 

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es izond. (irain-hitza) lelo/a, bobalicón/na
  fr sot, sotte, léger, -ère ; niais, -e ; stupide
  en stupid, foolish, silly
  port leso(a), bobão(ona)

  Eta tiro hotsen imitazioak egiten zituen, ardotara jausten zen atunburu hark. [Kolosala izango da, Joseba Sarrionandia (Txalaparta, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  atunburu (Pixabay, CC0 Public Domain)

   
• 

  Maite 11:40 pm on 2016/07/13 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  barailati 

  izond. Bizk. ‘zaratatsua’ (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegia

  Barullero. Amaika ta erdiak ondo jota eldu nintzan Eibarko uri zaratatsu edo baraillatira. A Txirrist 220.

  Sinonimoak: izond. Bizk.

      [zaratatsua]: burrunbatsu, durunditsu, zaratatsu, harotsu Ipar., harramantzatsu Ipar., ospetsu Bizk. g.e.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es izond. ruidoso/sa, bullanguero/ra
  fr bruyant, -e ; tapageur, -euse ; retentissant, -e
  en noisy
  port barulhento(a), ruidoso(a)

  Hamaika ta erdiak ondo jota heldu nintzen Eibarko hiri zaratatsu edo barailatira. [mold.] A Txirrist 220. (Orotariko euskal Hiztegia)

  

  barailati (Pixabay, CC0 Public Domain)

   
• 

  Maite 10:35 pm on 2016/07/11 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  barrandari 

    iz. (Ipar.) Zelataria. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. Ipar.

      [zelataria]: barrandatzaile, belarri-luze, zelatari, goaitatzaile g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Ipar.) espía; vigía, centinela; acechador, -a
  fr iz. espion, -onne ; guetteur
  en iz. spy; guard
  port iz. espião, -ã; vigia, guarda

  Lurretik bidali dugun eta joan den astelehenean Jupiterren orbitaraino iritsi den zundari Juno izena eman izanak zirrara berazia eragin dit. Jupiterren emaztea, planeta oso bat, tamaina berekoa, merezi lukeena, betikotu dugu senarraren barrandari jeloskorraren paperean.  [Juno, Angel Erro (Jira,2016-07-07)] (Berria.eus)

  

  barrandari (Pixabay, CC0 Public Domain)

   
• 

  Maite 11:20 pm on 2016/07/10 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  koska 

  iz. 1. Gainalde batean, eta bereziki ertz batean, dagoen edo egiten den hutsune edo irtengune txikia. Koska batean eseririk. Hormak koskak zituen, oinak ipintzeko. 2. Kopuru bati zenbateko biribila kendu eta gelditzen dena. Hamabi mila pezeta eta koska. 3. Arazo baten eragozpen nagusia. Errudunak salatzea, hor dago koska. 4. Koskada. || koska 2 iz. (Ipar.) Talka. • KOSKAKA. Talkak joaz. Ahariak koskaka ari dira. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: koska iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
  [hutsune edo irtengune txikia]: akats, irtengune, mailatu, markets, maspil, uspel, hozka Ipar., maka Ipar., makadura Ipar., mailatune Bizk., goragune g.e., kamer g.e.
  [eragozpena]: iltze, korapilo
  [talka]: Ipar.inpaktu, talka, burata Zub., txoke Heg. beh.
  koska izond. Ipar.
  [burugogorra]: burugogor, buruhandi, egoskor, kaskagogor, lepagogor, muker, setati, setatsu, hisiati Ipar., hisikor Ipar., tematsu Ipar., temati Bizk., temoso beh., burugaizto g.e., burukoi g.e., setoso Gip. beh., buruzkin Ipar. g.e., butoi Ipar. zah.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. saliente, resalte; abultamiento, protuberancia (2) iz. entrante, hueco, hendidura; muesca; rebajo (3) iz. [gai, kontu, arazoarena] cuestión, clave, quid (4) iz. mordedura, mordisco (5) iz. trasquiladura, trasquilón (6) iz. (Art. Graf.) sangría (7) iz. (Mus.) traste
  fr (1) iz. saillie ; rebord (2) iz. encoche, rainure (3) iz. hic (4) iz. morsure (5) iz. (Ipar.) fantasque, toqué
  en (1) iz. projection [protuberance] (2) iz. nick, notch, ledge (3) iz. key (point), crux; question, point (4) iz. [koskada] bite

  Sagarrari koska txikiak ematea gustuko zuen.

  

  koska, #27hizki27argazki (FlickrCC, Dabid Martinez)

  Ikusi “koska” hitza Dabid Martinezen #27hizki27irudi egitasmoaren blogean.