Gaurko hitza

Updates from martxoa, 2017 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:09 pm on 2017/03/23 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  bulkada 

  1 iz. Bultzada. Ateari bulkada apal bat eman zion. Hona inguratzeko bulkada sentitu dut.  2 iz. Bat-bateko nahi bizia, norbait zerbait egitera bultzatzen duena. Hona inguratzeko bulkada sentitu dut. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz.

  [bultzada]: bultzada, bultzakada, bultzaldi, inpultso, sakada, pusako Ipar., sakakada Bizk., sakatu Bizk., bultza g.e., joaira g.e., bulka Zub. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es 1 iz. empujón 2 iz. impulso, ímpetu 3 iz. (Biol.) impulso 4 iz. (Fis.) impulso 5 iz. (Psikol.) impulso
  fr poussée, pulsion
  en impulse; impetus, stimulus
  port empurrão

  Kalean edo basoan ibili, zuhaitz batek liluratu, hura izendatzeko prozeduraren bitartez haren edertasunaren parte bat eskuratzeko bulkada sentitu, baina, hogeita batgarren mendekoegia izanik, galdu duzu zure arbasoek omen zuten naturaren ezagutza sakona.  [Shazam, Angel Erro (Jira,2017-03-19 )] (Berria.eus)

  

  bulkada (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 8:09 pm on 2017/03/22 Permalink | Reply
  Tags: Z ( 315 )   

  zarakar 

  iz. Larruazalean, zauriak edo urratuak lehortzean, sortzen den gainalde gogortua. Ur irakinak zaurtu lekuan zarakarra egin zait. Nire bihotzeko zauriak zarakarrak dauzka gordeak. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  zarakar. v. zaragar. zaragar (V-ger, AN, L-sar ap. A; Volt 82, Urt II 289, Lar, Dv, H), saragar (SP).

  1. Sarna; tiña de los animales. Ardien zaragarra khentzeko erremedioa. Mong 595. Idiari zaragarra khentzeko. Ib. 595. Zaragarrarik izaitetik [debekatu]. Ib. 593. Hatz handiaren edo zaragarraren sendatzekotzat. He Phil 326 (SP 324 hatz). Zaragarraren kontra. Hb Esk 231. Zaragarra, ezkabia eta bertze gaitz asko. Dv Dial 36 (It atz, Ur sarna, Ip hazteria). Baldin bethiko zaragarra, negal bizia gorputzean edo sabel ttipia eroria baditu. Dv Lev 21, 20 (Ur atz; Ol zaragardun). Zaragarra edo hazteria. Prop 1891, 212. Nik hazteria, hik mukua, horrek zaragarra. Barb Leg 144. Athera zen jan beharrez, / hamikatua, nigarrez, / estalia zaragarrez, / lakhastaz eta zakharrez. Zby RIEV 1909, 104. Yaubek Aijitoko zornazorroz, zaragarrez ta azkalez yoko zaitu. Ol Deut 28, 27 (Dv zaragar; Ker azteri, BiblE sarna). Zaragar nazkagarriak ardiak ioten ditu. “Scabies”. Ibiñ Virgil 103. “Zaragarra bezain gaixtoa, méchant comme la gale” H.

  2. zarakar (AN, G ap. A; Aq 673 (G, AN)). “Costra” Aq.

  Sinonimoak: iz.

      [larruazaleko gainalde gogortua]: zakar (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (Med.) costra, postilla (2) iz. (hed.) costra, roña
  fr iz. (Med.) croûte
  en iz. scab
  port (1) iz. (Med.) crosta, casca

  Nire bihotzeko zauriak zarakarrak dauzka gordeak. (Hiztegi Batua)

  

  zarakar (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Inaki Agirre 11:28 pm on 2017/03/21 Permalink | Reply
  Tags: U ( 112 )   

  uhandre 

  iz. Euproctus, Triturus eta Amphiuma espezieetako urlehortar batzuen izena. (Hiztegi Batua)

  Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa:
  

  iz. 1. ZOOL. Kaudatuen ordenako eta Euproctus, Triturus eta Amphiuma generoetako anfibioen izen arrunta. Urari oso lotuta bizi dira, dimorfismo sexuala dute araldian eta animalia txikiz elikatzen dira. 2. MIT. Gerritik gora emakumezkoa eta gerritik behera arraina den itsasoko ninfa. • gailurretako uhandre. T. alpestris. || uhandre marmolaire. T. marmoratus. || uhandre palmatu. T. helveticus. || uhandre piriniar. E. asper.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (Zool.) tritón (2) iz. (Mit.) sirena
  fr (1) iz. (Zool.) triton (2) iz. (Mit.) sirène
  en mermaid
  port (1) iz. (Zool.) tritão (2) iz. (Mit.) sereia

  Salmahaiaren atzeko sorgina azti bati aholkuak ematen ari zitzaion bi isatseko uhandreak zaintzeko; beraz Harryk, Ronek eta Hermionek itxaron egin behar izan zuten. [Harry Potter eta sorgin harria, J.K. Rowling / Iñaki Mendiguren (Elkar, 2000), Orr.: 52 ] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  uhandre (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:17 pm on 2017/03/20 Permalink | Reply
  Tags: U ( 112 )   

  urostasun 

  iz. Ipar. Dohatsutasuna, zoriontasuna. Ene iduriko, urostasunaren lehenbiziko gakoa, premiatsuena, maite duzun lan baten egitea da.  (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  urostasun, urustasun, urustarzun, irustasun. Felicidad. [O Birjina] hainbeste desir bero gure urustarzünaz formatü düzüna. Mercy 22. Hotan dago bizitze huntako urostasuna. CatLuz 29. Gaixtaginen biziak badirudi urusa, bainan haren urustasuna itxurazkoa da. Jaur 174. Mundu huntan ezta urustasun osorik. Gy 25. Zeen hoitan baitao bizitze huntako urustasuna eta bertzeko espeantza. Dv in BOEl 442. Sekulako gal diro / bere urostasuna. Bordel 145. Jende guzien urostasuna / eiten du karitateak. Etcham 237. Nolako urustasuna geure baitan! Hau bizitzearen zoriona! JE Ber 8. Zer urostasuna elgarri baiak eman ginituelarik! Etchebarne 96. v. tbn. GH 1966, 265.

  Sinonimoak: iz. Ipar.

      [dohatsutasuna]: zorion, zoriontasun, dohatsutasun Ipar., ontsatasun Ipar., dohakunde g.e., dohatasun g.e., dohatsuera g.e., ditxa zah., bonur Ipar. beh., dontsutasun Bizk. g.e., bienabenturantza Heg. zah.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Ipar.) felicidad, dicha
  fr iz. (Ipar.) bonheur
  en iz. happiness
  port iz. (Ipar.) felicidade, fortuna

  Nolako urustasuna geure baitan! Hau bizitzearen zoriona! JE Ber 8 (Orotariko Euskal Hiztegia)

  

  urostasun (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:31 pm on 2017/03/19 Permalink | Reply
  Tags: J ( 83 )   

  jaretasun 

  iz. g.er. Askatasuna. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  jareitasun, jaretasun. Libertad. Gizakiaren aria ere, yaretasun-utsezkoa ezik, erdi-oldezko danik badasakegu. Ldi IL 125. Ez zeukanat bekaizkeririk ire yareitasunaz. Zait Sof 177. Norbere yaretasuna (libertad) iñori saltzeke. Etxde JJ 226.

  Sinonimoak: iz. g.e.

      [askatasuna]: askatasun, lokabetasun, libertate Ipar., haizutasun g.e., lokabe g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es libertad
  fr liberté, indépendance
  en liberty; freedom
  port liberdade

  Gazteek loturak dituzte, helduek, berriz, zenbait jaretasun. (Elhuyar Hiztegia)

  

  jaretasun (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:55 pm on 2017/03/18 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  idus 

  iz. Erromatar egutegian, Idus, (idus, -uum) hilabetearen hamahirugarren eguna zen, ondorengo lau hilabeteetan izan ezik: martxoan, maiatzean, uztailean eta urrian. Azken hauetan, hilabetearen hamabosgarren eguna zen.  (Ikus Wikipedian Erromatar egutegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es Idus
  fr Ides
  en Ides, Idus, Eidus
  port Idos

  Guarda hadi martxoko Idusetatik! [Martxoko idusak, Anjel Lertxundi (Hitz beste, 2017-03-18)] (Berria.eus)

  

  idus (Argazkia: Cesarren heriotza, Wikimedia Commons, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:39 pm on 2017/03/17 Permalink | Reply
  Tags: D ( 105 )   

  desarmatu 

  ad. 1 du ad. Armak kendu, armarik gabe utzi. Desarmatu eta bentzutu duzu etsaia. 2 (Era burutua izenondo gisa). Apaiz, fraide eta serora desarmatuen garaitzailea. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: ad.

      [armagabetu]: armagabetu (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) du ad. desarmar (2) du ad. desarmar, desmontar
  fr du ad. désarmer
  en du ad. to disarm
  port desarmar
  

  Txetx Etxeberrik gaur Gara-ri emandako elkarrizketa batean esan du “ahal bada” Frantziako presidentetzarako hauteskundeen aurretik desarmatu nahi duela ETAk. [Apirilaren 8rako, ETA “erabat” desarmatuko da, Berria.eus (2017-03-17 )]
  

  

  desarmatu (Argazkia: berria.eus)