iz. Barkamena, bereziki aitor-entzule edo epailearena. Apaizak absoluzioa eman dit. Auzipetu guztien absoluzioa eskatu diote epaimahaiari. (Hiztegi Batua)
Orotariko Euskal Hiztegian
absoluzio (Lcc), absoluzione (SP, Gèze, H), absoluzino (Añ, Izt 63r), absoluzinoe, absolbazino, absolbazione (SP), absolbizio (Lar), absolbizino (Añ), asolbizio, asoluzio (Urt I 52), ausoluzi(ñ)o, asoluzione (Urt I 52), absolbizione, asolbizinoe, atsoluzione (S ap. Lrq).
Absolución. “Absolution” SP. Cf. fB Ic I IX: “Geuri entzunda, dakijeez baseerrijetakuak Jaungoiko Omnipotentia, poderosua, […] absolbizinoia, doloria, errestituzinoia. Ta beste onako berba euskalgaistoko asko”. v. askespen, barkamen.
Tr. Absoluzio es la única forma documentada en textos alto-navarros y la más gral. en guipuzcoanos. En la mayorÃa de textos septentrionales hay absoluzione, y los vizcaÃnos emplean principalmente absoluzino(e). Además de estas formas, hay absolbazino en Haramburu, Axular y Harizmendi, absolbazione en Pouvreau, absolbizio en Ubillos, J.A. Moguel y Udarregi, absolbizinoe en CrIc, asolbiziñoe en VJ, asolbizio en Txirrita, asoluzio en ArgiDL y Orixe, ausoluziño en CatLlo, y ausoluzio en Arrantz.
Eta erreserbatzen duela beretzat edo bere superiorearen(tzat) onen absoluzioa (Leiza, 1626). ASJU 1978-79, 237. [Kristen] kondemnazionea gure absoluzionetan lizenzát. Lç Ins C 4v. Elizako Aphezaren absoluzioneak / Hutsak barkhatzen tuela, baiñan ez azoteak. EZ Man I 24. Etzaika absolbazinorik eta barkhamendurik eman behar. Ax 267 (V 178). Konfesoreak ezarten daben asolbiziñoea. VJ 9. Bekatien absolüzionia. CatLan 151. Absolbizioak kentzen diozka bekatariari bekatu guziak. Ub 211. Aldegin nai ez duenak bekatura dezakean okasio […] urrekotik, ez du eraman bear absolbiziorik. Mg CC 149s (145 absoluzio). Ez dago prestaurik absoluzinua artuteko. Mg CO 213 (125 absoluzinoe). Ta joan zan absoluzioaren eske. AA II 169. Apaizak barkazioa edo absoluzioa eman didanean. AA I 454. Baña ondo prestauta ez doianari, bota arren milla absoluzinoe Konfesoriak […]. JJMg BasEsc 51. Ondo konfesadu ta ausoluziñoa artzaiten dogunian. CatLlo 60s. Dago konfesatzeko / obligaziyua, / konsegituko bada / absolbiziyua. Ud 129. Emango zazutela ausoluziyua. Arrantz 37. Askatuerea edo absoluzinoa. Itz Azald 144. Absoluzionea da bekhatuen barkhamendua, aphezak emaiten duena Jesu Kristoren izenean. CatJauf 117. Azkapena (asoluzioa) artu nuan. ArgiDL 38. Asolbiziyo biarrik ere / ezta izaten oiekin; / fakultadia Aita Santuak / ainbat badute berekin. Tx B II 66. Asoluzioa emanen dizut. Or Mi 36. Aditzen duzu: azken absoluzioneaz barkatuak… denetaz kito zirela. Larz Senper 52. Nigana etortzen bazera ere / ez dezu absoluziyorik. Basarri in Uzt Noiz 44. Konpesatzera joan da asoluzioa eta barkazioa eman bearrean, kartzelan pagatu bear izan zuten. Albeniz 25.
v. tbn. Cb Eg II 159. LE in BOEanm 575. Arr May 71. Legaz 41. AZink 96. Absoluzione: Tt Onsa 101. CatLav 295 (V 147). Brtc 164. Iraultza 24. Dh 143. CatLuz 35. UskLiB 82 (-ü-). CatS 88 (-ü-). Zerb IxtS 110. Absoluzino: Arz 55. Cb CatV 76 (-iño). Zuzaeta 123 (-iño). CatBus 48. Absoluzinoe: CrIc 158 (86 absolbizinoe). Ur MarI 76 (-ñoe). Absolbazino: Harb 388. Hm 67. Absolbazione: SP Phil 75. Asoluzio: Zab Gabon 77.
(Con -ko, adnom.). Absoluzioko graziarik konfesorek berak galdu nai ezpadu. Mg CC 150. Konfesore jaunek absoluzioko itzek erran baño len. CatUlz 42.
Sinonimoak: iz.
[askespena]: barkamen, barkamendu Ipar., barkazio beh., askespen neol., barkapen g.e., absolbizio zah., induljentzia zah., barku Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es iz. (Erl.) (Zuz.) absolución
fr (Zuz.) acquittement nm
en (1) iz. (Erl.) absolution (2) iz. (Zuz.) acquittal
port absolvição
Auzipetu guztien absoluzioa eskatu diote epaimahaiari. (Hiztegi Batua)
absoluzio (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)
Reply