Gaurko hitza

Updates from Maite Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 8:12 pm on 2017/02/12 Permalink | Reply
  Tags: G ( 266 )   

  gardentasun 

  iz.  Gardena denaren nolakotasuna. Beiraren gardentasuna. Eguraldiaren gardentasuna. Gobernuak gardentasunez jokatu du. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz.
  [gardentasun] : garbitasun, argitasun (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. transparencia, trasparencia; claridad; nitidez
  fr iz. transparence, clarté, netteté
  en iz. transparency, clarity
  port iz. transparência

  Herritarren parte hartzea garrantzitsua den moduan, gardentasuna ere funtsezkoa da talde publikoarentzat. «Ahalik eta gardentasun handienez jarduteko erantzukizuna dauka BBCk. Erabakiak argitara ematen dira, finantzaketa ere guztiz gardena da, eta goi karguetan daudenen soldatak argitaratu egiten dira».  [Erreferente goraipatuena, Urtzi Urkizu (Berria eus, 2017-02-12)]
  

  

  gardentasun (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 12:03 am on 2017/02/12 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  behatxulo 

  iz. Kaleko atean egoten den leihatila-modukoa edo lentedun zulo txikia, barnetik kanpoan zein den ikusteko erabiltzen dena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [etxearen gainaldea] : terraza (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es mirilla
  fr Å“il [d’une porte]
  en (in door) spyhole, peephole n
  port (de puerta, de ventana) postigo m, olho m mágico.

  Gure ateko letoizko behatxulo biribiletik zure atea ikusgai nuen.  [Emakume ezezagun baten gutuna, Stefan Zweig / Eduardo Matauko (Igela, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  behatxulo

   
• 

  Maite 11:57 pm on 2017/02/10 Permalink | Reply
  Tags: F ( 50 )   

  firfira 

  iz. Marmarra, xuxurla. Zuhaitz hostoen firfira biguna. Haize firfira bat.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  firfira, pirpir. Susurro, rumor. Milla aldiz bai entzun zituan […] errekastoen poll-polla, zugatz ostroen pir-pir biguna… Ag G 2s. Orduan, halako urgulu-firfira bat hedatu zen eliza xoko-xokoetaraino. Lf Murtuts 12. Kanpoan gauerdi, / horstoen firfira / -auhen bat dirudi. / Izarrak non dira? Mde Po 17. Bortz milla etxek minota-laurden batez denak betan beren zimenduetarik altxatuz eta eroriz egin duketen azantza ez zitaken aize-firfira bat. Herr 10-3-1960, 1. v. tbn. Lf Herr 3-8-1961, 4. Leku bakartiak, illunpeak, uraren soiñuak, osto-firfirak, dan-danak beldur ikara ematen zuan. Berron Kijote 215. Hortaz, poesia entelega nahiko bazenu, oroit zaitez haizearen eragin liluragarriaz, […] udazkeneko hosto gorrien firfira suabeaz. PPer Harrip 56.

  Sinonimoak: iz.

      [marmarra]: marmar, marmariza, murmur, txutxu-mutxu, xuxurla, zurrumurru, erasia Ipar., gurgur Ipar., marmara Ipar., murmurika Ipar., alamen Bizk., marmario Gip., surmur Gip., murmuzika Zub., murmurio g.e., murmurazio zah.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. susurro, rumor [de viento, de hojas]
  fr iz. bruissement
  en iz. rustling
  port iz. sussurro, rumor

  Zuhaitz hostoen firfira biguna entzun genuen.

  

  firfira (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:38 pm on 2017/02/09 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  entzungor 

  adj. Entzun nahi ez duena, entzungor egiten duena. Jainkoaren hitza sarkor; horiek, ordea, entzungor. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz.
  [enzungor] : entzule txar, gor (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es el/la que no quiere escuchar; el/la que hace oídos sordos
  fr sourd, -e
  en one who doesn’t want to listen
  port que não querem ouvir

  Migel Mailuk apeza ziegan sarrarazi du, haren birao, sakre eta madarikazioei entzungor.  [Lasto sua, Aingeru Epaltza (Alberdania, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  entzungor (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:55 pm on 2017/02/08 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kako 

  iz. kako 1 iz. Pieza okertua eta, askotan, punta-zorrotza, zerbait zintzilikatzeko, edo zerbaiti eusteko edo heltzeko erabiltzen dena. Kakoan eseki. Harako kako hartatik zintzilika ezazu jaka. Kakoa sartuz, orbela du ateratzen. Bastako kakoak. Olagarroetarako kakoak. Burdin kakoa: burdinazko kakoa. 2 iz. Haga kakoduna, gaztainak eta kidekoak eraisteko erabiltzen dena. 3 iz. Su armetako katua. Fusila jasota, hatza kakoan zuela. 4 (Izenondo gisa). Kakoaren itxurakoa. Aurpegi zurbila, sudur kakoa. || kako-mako Amarruzko itzulinguruak. Gezur zuriz eta kako-mako bihurriz bereganatu zuen. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [gantxoa]: kroka, mako, pintza, krako Ipar., arpeu g.e., gantxo g.e.

      [su-armetako atala]: katu

      [parentesia]: pl.mako pl., parentesi pl.

  kako izond.

      [kakoduna]: kakodun, makodun

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. gancho; garfio (2) iz. colgador (3) iz. (Arm.) [su-armarena] gatillo (4) iz. (Kir.) [saskibaloian] gancho (5) iz. paréntesis (6) izond. ganchudo, -a, con forma de gancho
  fr (1) iz. crochet, croc (2) iz. [su-armarena] détente (3) iz. [zeinua] parenthèse (4) izond. crochu, -e
  en (1) iz. hook; [fishing, sailing] gaff (2) iz. [su-armarena] trigger (3) iz. [saskibaloian] hook shot

  Paretako kako batean dago zintzilik Maiteak zeraman soinekoa Paul D-k lehenbizikoz ikusi zuenean. [Maitea, Toni Morrison / Anton Garikano (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  kako (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:56 pm on 2017/02/07 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  karraju 

  iz. Korridore. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. (Labayru Hiztegia)
  

  [korridore] : korridore
  [enkatxo] : enkatxo
  

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar, Labayru eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (1) (B) pasillo (Frec. ref. al que en los caseríos va de la cuadra a la cocina.), corredor, tránsito (2) encachado de probaderos
  fr iz. corridor, couloir
  en iz. corridor
  port iz. corredor

  Txirrina jotakoan norbaiten urratsak barruntatu nituen ateaz bestaldeko karrajutik hurbiltzen.  [612 euro, Jon Arretxe] (Erein, 2013)

  

  karraju (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:44 pm on 2017/02/06 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  ero 

  ad. Zah. ero, eraiten du. Hil, erail. Renaud bere jauregian ero behar dugu. (Hiztegi Batua) || 1 adj./iz. Zentzu edo adimen gutxikoa. Ik. ergel; txoro. Bekatari ero eta dohakabea! Zein ero eta zentzugabea izan naizen orain artean! Baldinba ez zara hain eroa izango. Hago isilik, ero hori! Eta ero handia da, bildu behar den denboran ereitera doana. Arrotz guztiak ero sortu ote ditu Jainkoak, eta gu bakarrik zuhur? || Esr. zah.: Zahietan zuhur, irinetan ero. Ez da zuhur ez dena eroaren beldur. 2 adj. (Gauzez mintzatuz). Hitz ero eta ganoragabeak. Amets eroak. Hirietako atsegin ero galgarrien ondotik. Itsutasun eroa! 3 adj./iz. Zoroa, zentzua galdu duena. Beldurra sentitzen dut, ero bihurtzeko beldur ikaragarria. Santuaren esanari belarriak itxi zizkioten, eta ero baten esanari adina jaramon egiten zioten. Txakurrak ikusi zituenean puska haiek guztiak, hasi da zaunkaz ero baten modura.

  Sinonimoak  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  ero ad. zah.

      [erail]: akabatu, bukatu, erail, heriotza eman, hil, kalitu Ipar., amaitu Bizk., garbitu beh., heriotzaz hil g.e., asasinatu zah.

  ero iz./izond. Ipar./Naf.

      [zoroa]: zoro, ertzo Zub., txoro adkor.

  ero izond.

      [ergela]: arin, babalore, babo, bulunba, buruarin, eltze, ergel, eroxka, inozo, kaiku, kaskarin, kirten, lelantoni, lerdo, memo, tonto, tontolapiko, tutulu, txatxu, txoriburu, zoro, zoroxka, zozo, zozoilo, ments Ipar., pello Ipar., xanfarin Ipar., zuntzun Ipar., tontolo Heg., txoropito Heg., atunburu Bizk., gangar Bizk., ganorabako Bizk., ganoragabe Bizk., ganoragabeko Bizk., kokolo Bizk., lapiko Bizk., lelo Bizk., mozolo Bizk., papao Bizk., pepelerdo Bizk., taket Bizk., tankalo Bizk., tentel Bizk., txotxolo Bizk., tetele Ipar./Naf., pettux Lap., ilupa Naf., pergut Zub., astapito beh., ganbelu beh., alotza g.e., haizebelats g.e., inputika g.e., narra g.e., txolin g.e., zoroko g.e., memelo Bizk. beh., koko Bizk. g.e., txotxin Bizk. g.e.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) du ad. (zah.) matar  || (1) 1 iz./izond. [pertsonak edo gauzak] loco, -a, insensato, -a, necio, -a, estúpido, -a (2) iz./izond. loco, -a, que ha perdido la razón
  fr (1) cime, sommet || (1) iz./izond. fou, folle, insensé, -ée ; cinglé, -ée, dingue (fam.)
  en (1) to kill || (1) iz./izond. foolish, silly, stupid (2) iz./izond. [eritasun mentala duena] crazy, mad, insane
  port (1) matar| (1) louco(a)

  Renaud bere jauregian ero behar dugu. (Hiztegi Batua)

  

  ero (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)