Recent Updates Page 2 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

  • Maite 11:47 pm on 2019/08/18 Permalink | Reply
    Tags:   

    gizabete 

    iz. Gizakiaren tamaina, garaiera edo neurria. Gizabetera heldu. Lau edo bost gizabete gora altxatzen dira. Gizabeteko elurra bazen. (Hiztegi Batua)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    gizabete (-th- L-ain ap. A; Dv).

    1. Medida equivalente a la altura de un hombre. “Gizon baten betea; giza-bete baten, gizon baten luzearen negurria adiarazteko” FIr 160. v. gizonbete. Badira lama batzu, lau edo bortz gizabethe gora altxatzen direnak. Prop 1880b, 174. v. tbn. HU Zez 117. Hogoi urthe eta zenbeit hilabethe ditu iragan gizabethera heltzen. Eskual 3-1-1908 (ap. DRA). Kurpitu au lurrera bedi, ta ondatu bedi nigaz zazpi giza-bete. “Siete estados debajo de tierra”. Or Tormes 111. Bazegoen gizon bat harkaitz erpinean. [...]. Gizabetea ez zuen ondo nabari, aurpegia ordea jainko batena zeukan. Mde Pr 119.

    (Con -ko, adnom.). “Lau-sei gizabetheko zuloa da (BN-ciz), gizabeteko otea badago (G-azp), [...] gizabeteko elurra bazan (G-azp)” Gte Erd 13.

    2. Humanidad, plenitud humana. Auetan erdiets al izaten duelako norberak bere gizabetearen neurri doia. Gazt MusIx 59. Espaiñiako Pizkundearoan gizabetezko eredurik garaiena bezela. Ib. 63. Ele-jakitun arauz ez-baña gizabete arauz alboratzen da Bibliara. Ib. 62. Gizona, berriz, gizabetekoa da. MIH 266. Ezagutu nahi genuke, bere gizabete osoan. MEIG VII 69.

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es iz. estatura humana, tamaño/talla/altura de la persona
    fr
    en
    port

    Lau edo bost gizabete gora altxatzen dira. (Hiztegi Batua)

    gizabete (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

     

  • Maite 11:47 pm on 2019/08/17 Permalink | Reply
    Tags:   

    jaigai 

    iz. Jai-bezpera (5000 Hiztegia)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    jaigai, jeigei (SP, Dv, A (que cita a O), H (BN, S)). “Ieigeiak, les vigiles des bonnes fêtes” O VocPo. “Vigilia, víspera de fiesta” A. Barur egik ieigeietan. O Po 54.

    Sinonimoak: iz.

    [jaigai] : jai-bezpera (5000 Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es iz. víspera de fiesta
    fr iz. veille de jour férié
    en iz. holiday eve
    port iz. véspera de feriado

    Batzuk jaiak jaigaietan ospatzen hasten dira.  #gaurkohitza

    jaigai (Gaurkohitza, Domeinu Publikoa)

     

  • Maite 10:14 pm on 2019/08/16 Permalink | Reply
    Tags:   

    barlasai 

    iz. Eraik. Leihoaren azpiko aldean pareta estaltzen duen pieza horizontala, gehienetan kanpoaldera irtena dena. (Hiztegi Batua)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    barlasai (Lar, Hb ap. Lh). “Derramo en la Arquitectura, barlasaia, barkidia. Lat. Spatium interius fenestrae latius atque apertius” Lar.

    Sinonimoak:

    [barlasai]: leiho-koska, leiho-barren (Arkitektura-hiztegi irudiduna, Askoren artean, EHU, 2009)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es iz. alféizar
    fr iz. rebord
    en iz. windowsill, sill
    port iz. parapeito

    Eskaileraren barandak, leihoen barlasaiak, jarlekuen bizkarrak gerriko uhalez, kaskoz, pistolaz eta kartutxo zorroz beteta zeuden.  (Suite frantsesa, Irene Nemirovski (Mikel Garmendia /Jose Antonio Sarasola), Alberdania, 2011)] (Egungo Testuen Corpusa)

     

    barlasai (Argazkia: @birasuegi)

     

  • Maite 11:28 pm on 2019/08/15 Permalink | Reply
    Tags:   

    amañi 

    iz. Zub. Amona. (Hiztegi Batua)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    amañi (S, R-is; Gèze, Dv (S), H (S, s.v. ama)). Ref.: A (amañi, amaiñi); Lrq; ContR 516.

    1. Abuela. Cf. aitañi. v. 1 amama, amona, amiña. Amak, amañik (amona) sartu okela / an geldi zan ondarrean. Or Eus 165. Jaun apheza, etxen dügün / amañi zaharran hiltzia / Dizügü orotan herrian / erran bezala hedatia. Casve SGrazi 112.

    2. “Tía (BN-mix; Darric)” DRA.

    Sinonimoak: iz. Zub.

        [amona]: amandre, amona, amaso Ipar., amatxi Ipar., amama Bizk., amiña Naf., amagoi g.e., amasaba zah., amaxo Ipar. adkor (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es iz. (Z) abuela
    fr iz. (Z) grand-mère
    en iz. (Z) grandmother
    port iz. (Z) avó

    - Baina, amañi, zer duzu negarrez? [Zeruetako erresuma, Itxaro Borda (Susa, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    amañi (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

     

  • Maite 11:47 pm on 2019/08/14 Permalink | Reply
    Tags:   

    jasanezin 

    adj. Ezin jasanezkoa. Ik. jasangaitz. Bere bakartasunaren zama jasanezina. Tentsioa jasanezina zen ordurako. (Hiztegi Batua)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    jasanezin. Insoportable. v. EZIN JASANEZKO. Orrengandik lotsagabekeri yasan-eziñok entzun bear ote ditut? Zait Sof 69. Len, yasan-eziñak, noski; orain, ordea, areago. Ib. 154. Bere bakartasunaren azta jasan-ezina zedukan. Mde HaurB 109.

    Sinonimoak: izond. Ipar. jas.

        [paraezina]: eramangaitz, pairaezin jas., pairagaitz jas., jasangaitz Ipar. jas., eroangaitz Bizk. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es izond. intolerable, insoportable
    fr izond. insupportable, intolérable
    en izond. unbearable, intolerable
    port izond. intolerável, insuportável

    Egoera jasanezina da. #gaurkohitza

    jasanezin (Argazkia: @ikiagirre)

     

  • Maite 8:50 pm on 2019/08/13 Permalink | Reply
    Tags:   

    izarigabe 

    adj. Neurrigabea. Ontasun izarigabea. Haur baten zorion izarigabea. (Hiztegi Batua)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    izarigabe (Dv, T-L). Inconmensurable, sin medida. “Qui n’a pas la mesure voulue, qui est sans mesure, démesuré” Dv. “Démesuré” T-L. [Salbatzailearen] amodio izari gabean. Lap 26 (V 48). Horrelakoa da Jainkoa ere, handia eta osoki izarigabea. Arb Igand 153. Zorion bethiereko eta izarigabean. Ib. 58. Jainkoaren ontasun izarigabea. CatJauf 122. [Jesu-Kristok] Jainko bezala eman dio bere heriotzeari merezimendu izari-gabe bat. Ib. 60. Haur baten zorion izarigabea! JEtchep 66 (v. tbn. 70).

    Sinonimoak: izond. Ipar.

    [neurrigabea]: amaigabe, amaigabeko, azkengabe, azkengabeko, baztergabe, baztergabeko, bukatugabe, infinitu, mugagabe, mugagabeko, neurrigabe, izarigabeko Ipar., askigabe jas., neurge g.e., fingabe zah., fingabeko zah., kabugabe Heg. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es izond. (Ipar.) desmedido, -a; desmesurado, -a; sin medida; excesivo, -a
    fr izond. excessif, -ive ; démesuré, -e ; immodéré, -e
    en izond. excessive
    port izond. descomedido(a), excessivo(a), desmedido(a)

    Finean eta funtsean, obra txiki erraldoi hau izarigabea da.  [Mikel Asurmendi / Argia, 2014-04-20] (Krikiken hemeroteka)

    izarigabe (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

     

  • Maite 11:09 pm on 2019/08/12 Permalink | Reply
    Tags:   

    pla-pla egin 

    ad. du Arraina, frijitu aurretik, arrautza-irinetan pasatu. Legatza pla-pla eginda. Pla-pla egindako antxoak bezalako arrainik ez dago. (Hiztegi Batua)

    Sinonimoak: ad.

    [pla-pla egin] : arrautzaztatu, arrautza-irinetan pasatu (Elhuyar Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es rebozar
    fr paner
    en (culinary) coat in batter, roll in batter, dip in batter
    port (alimento) empanar

    Pla-pla egindako antxoak bezalako arrainik ez dago. (Hiztegi Batua)

    pla-pla egin (Argazkia: Lasa jatetxea)

     

← Older posts

Newer posts →

c
Compose new post
j
Next post/Next comment
k
Previous post/Previous comment
r
Reply
e
Edit
o
Show/Hide comments
t
Go to top
l
Go to login
h
Show/Hide help
shift + esc
Cancel