Gaurko hitza

Recent Updates Page 262 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:57 pm on 2017/02/10 Permalink | Reply
  Tags: F ( 50 )   

  firfira 

  iz. Marmarra, xuxurla. Zuhaitz hostoen firfira biguna. Haize firfira bat.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  firfira, pirpir. Susurro, rumor. Milla aldiz bai entzun zituan […] errekastoen poll-polla, zugatz ostroen pir-pir biguna… Ag G 2s. Orduan, halako urgulu-firfira bat hedatu zen eliza xoko-xokoetaraino. Lf Murtuts 12. Kanpoan gauerdi, / horstoen firfira / -auhen bat dirudi. / Izarrak non dira? Mde Po 17. Bortz milla etxek minota-laurden batez denak betan beren zimenduetarik altxatuz eta eroriz egin duketen azantza ez zitaken aize-firfira bat. Herr 10-3-1960, 1. v. tbn. Lf Herr 3-8-1961, 4. Leku bakartiak, illunpeak, uraren soiñuak, osto-firfirak, dan-danak beldur ikara ematen zuan. Berron Kijote 215. Hortaz, poesia entelega nahiko bazenu, oroit zaitez haizearen eragin liluragarriaz, […] udazkeneko hosto gorrien firfira suabeaz. PPer Harrip 56.

  Sinonimoak: iz.

      [marmarra]: marmar, marmariza, murmur, txutxu-mutxu, xuxurla, zurrumurru, erasia Ipar., gurgur Ipar., marmara Ipar., murmurika Ipar., alamen Bizk., marmario Gip., surmur Gip., murmuzika Zub., murmurio g.e., murmurazio zah.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. susurro, rumor [de viento, de hojas]
  fr iz. bruissement
  en iz. rustling
  port iz. sussurro, rumor

  Zuhaitz hostoen firfira biguna entzun genuen.

  

  firfira (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 10:38 pm on 2017/02/09 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  entzungor 

  adj. Entzun nahi ez duena, entzungor egiten duena. Jainkoaren hitza sarkor; horiek, ordea, entzungor. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz.
  [enzungor] : entzule txar, gor (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es el/la que no quiere escuchar; el/la que hace oídos sordos
  fr sourd, -e
  en one who doesn’t want to listen
  port que não querem ouvir

  Migel Mailuk apeza ziegan sarrarazi du, haren birao, sakre eta madarikazioei entzungor.  [Lasto sua, Aingeru Epaltza (Alberdania, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  entzungor (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:55 pm on 2017/02/08 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kako 

  iz. kako 1 iz. Pieza okertua eta, askotan, punta-zorrotza, zerbait zintzilikatzeko, edo zerbaiti eusteko edo heltzeko erabiltzen dena. Kakoan eseki. Harako kako hartatik zintzilika ezazu jaka. Kakoa sartuz, orbela du ateratzen. Bastako kakoak. Olagarroetarako kakoak. Burdin kakoa: burdinazko kakoa. 2 iz. Haga kakoduna, gaztainak eta kidekoak eraisteko erabiltzen dena. 3 iz. Su armetako katua. Fusila jasota, hatza kakoan zuela. 4 (Izenondo gisa). Kakoaren itxurakoa. Aurpegi zurbila, sudur kakoa. || kako-mako Amarruzko itzulinguruak. Gezur zuriz eta kako-mako bihurriz bereganatu zuen. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [gantxoa]: kroka, mako, pintza, krako Ipar., arpeu g.e., gantxo g.e.

      [su-armetako atala]: katu

      [parentesia]: pl.mako pl., parentesi pl.

  kako izond.

      [kakoduna]: kakodun, makodun

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. gancho; garfio (2) iz. colgador (3) iz. (Arm.) [su-armarena] gatillo (4) iz. (Kir.) [saskibaloian] gancho (5) iz. paréntesis (6) izond. ganchudo, -a, con forma de gancho
  fr (1) iz. crochet, croc (2) iz. [su-armarena] détente (3) iz. [zeinua] parenthèse (4) izond. crochu, -e
  en (1) iz. hook; [fishing, sailing] gaff (2) iz. [su-armarena] trigger (3) iz. [saskibaloian] hook shot

  Paretako kako batean dago zintzilik Maiteak zeraman soinekoa Paul D-k lehenbizikoz ikusi zuenean. [Maitea, Toni Morrison / Anton Garikano (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  kako (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:56 pm on 2017/02/07 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  karraju 

  iz. Korridore. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. (Labayru Hiztegia)
  

  [korridore] : korridore
  [enkatxo] : enkatxo
  

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar, Labayru eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (1) (B) pasillo (Frec. ref. al que en los caseríos va de la cuadra a la cocina.), corredor, tránsito (2) encachado de probaderos
  fr iz. corridor, couloir
  en iz. corridor
  port iz. corredor

  Txirrina jotakoan norbaiten urratsak barruntatu nituen ateaz bestaldeko karrajutik hurbiltzen.  [612 euro, Jon Arretxe] (Erein, 2013)

  

  karraju (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:44 pm on 2017/02/06 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  ero 

  ad. Zah. ero, eraiten du. Hil, erail. Renaud bere jauregian ero behar dugu. (Hiztegi Batua) || 1 adj./iz. Zentzu edo adimen gutxikoa. Ik. ergel; txoro. Bekatari ero eta dohakabea! Zein ero eta zentzugabea izan naizen orain artean! Baldinba ez zara hain eroa izango. Hago isilik, ero hori! Eta ero handia da, bildu behar den denboran ereitera doana. Arrotz guztiak ero sortu ote ditu Jainkoak, eta gu bakarrik zuhur? || Esr. zah.: Zahietan zuhur, irinetan ero. Ez da zuhur ez dena eroaren beldur. 2 adj. (Gauzez mintzatuz). Hitz ero eta ganoragabeak. Amets eroak. Hirietako atsegin ero galgarrien ondotik. Itsutasun eroa! 3 adj./iz. Zoroa, zentzua galdu duena. Beldurra sentitzen dut, ero bihurtzeko beldur ikaragarria. Santuaren esanari belarriak itxi zizkioten, eta ero baten esanari adina jaramon egiten zioten. Txakurrak ikusi zituenean puska haiek guztiak, hasi da zaunkaz ero baten modura.

  Sinonimoak  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  ero ad. zah.

      [erail]: akabatu, bukatu, erail, heriotza eman, hil, kalitu Ipar., amaitu Bizk., garbitu beh., heriotzaz hil g.e., asasinatu zah.

  ero iz./izond. Ipar./Naf.

      [zoroa]: zoro, ertzo Zub., txoro adkor.

  ero izond.

      [ergela]: arin, babalore, babo, bulunba, buruarin, eltze, ergel, eroxka, inozo, kaiku, kaskarin, kirten, lelantoni, lerdo, memo, tonto, tontolapiko, tutulu, txatxu, txoriburu, zoro, zoroxka, zozo, zozoilo, ments Ipar., pello Ipar., xanfarin Ipar., zuntzun Ipar., tontolo Heg., txoropito Heg., atunburu Bizk., gangar Bizk., ganorabako Bizk., ganoragabe Bizk., ganoragabeko Bizk., kokolo Bizk., lapiko Bizk., lelo Bizk., mozolo Bizk., papao Bizk., pepelerdo Bizk., taket Bizk., tankalo Bizk., tentel Bizk., txotxolo Bizk., tetele Ipar./Naf., pettux Lap., ilupa Naf., pergut Zub., astapito beh., ganbelu beh., alotza g.e., haizebelats g.e., inputika g.e., narra g.e., txolin g.e., zoroko g.e., memelo Bizk. beh., koko Bizk. g.e., txotxin Bizk. g.e.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) du ad. (zah.) matar  || (1) 1 iz./izond. [pertsonak edo gauzak] loco, -a, insensato, -a, necio, -a, estúpido, -a (2) iz./izond. loco, -a, que ha perdido la razón
  fr (1) cime, sommet || (1) iz./izond. fou, folle, insensé, -ée ; cinglé, -ée, dingue (fam.)
  en (1) to kill || (1) iz./izond. foolish, silly, stupid (2) iz./izond. [eritasun mentala duena] crazy, mad, insane
  port (1) matar| (1) louco(a)

  Renaud bere jauregian ero behar dugu. (Hiztegi Batua)

  

  ero (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 9:44 pm on 2017/02/05 Permalink | Reply
  Tags: N ( 60 )   

  naretu 

  ad. naretu, nare/naretu, naretzen da/du ad. Nare bihurtu, baretu. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: ad.

      [baretu]: anpletu Ipar., baketu, baretu, ematu, lasaitu, deskantsatu Ipar., errexitu Ipar., jabaldu Ipar., ibitu Bizk., trankildu beh., artetu g.e., balakatu g.e., lañotu g.e., amatigatu zah., apazegatu Ipar. g.e., amondu Ipar. zah., fazegatu Ipar. zah., aplakatu Heg. zah., eregatu Bizk. zah.   (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es da/du ad. calmar(se), tranquilizar(se), serenar(se)
  fr da/du ad. se tranquilliser, apaiser, devenir languissant
  en da/du ad. to calm (down)
  port acalmar, calmar
  

  Neke neurtezinez nahigabetzen ninduen nire nagialdiak nahiz nostalgiak nahierara narratzeak, nire neurastenia neutralizatzeak, nerabezaroko nahimen nartzisistak natural-natural naretzeak. [ Ene, zenbat ene!, Anjel Lertxundi  (Hitz Beste, 2017-02-05 )] (Berria.eus)

  

  naretu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 9:58 pm on 2017/02/04 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  aintzaldu 

  ad. [Oharra: Euskaltzaindiak, aintzaldu-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, forma hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. aintzatu]. || aintzatu, aintza/aintzatu, aintzatzen du ad. Aintza eman, goratu. Ik. goretsi. Zeruko aingeru eta santuekin batean, zure maitasun eta errukia aintzatu, gurtu eta goratu nahi ditut.  (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  aintzaldu. Glorificar. v. 1 aintzatu. Aintzaldu daigun Agate Deuna, / Bijar da, ba, Deun Agate. Kk, canc. para los coros de Sta. Agueda (ap. DRA). Aintzaldu daigun Josu-Biotza, / aintzaldu Miren Garbia. Enb 108. Erosle gurea, Yosu biotz-bera / zugan maite, gurtu, ta baita aintzaltzen. Tene Muxika EuskOl 1933, 84.

  Sinonimoak:
  

  [aintzatu ad. neol.] :  abonatu, aipatu, aupatu, bedeinkatu, famatu, goragotu, goraipatu, goratu, handizkatu, laudorio eman, laudorioak eman, laudorioztatu, goraltxatu Ipar., goretsi Ipar., handietsi Ipar., laudatu Ipar., loriatu Ipar., goietsi jas., gorabideratu g.e., gorendu g.e., lorifikatu Ipar. g.e., bantatu Ipar. zah., alabatu Heg. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegian, “aintzatu”)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es glorificar, ensalzar
  fr glorifier
  en to glorify, to praise
  port glorificar

  Aintzaldu daigun Agate Deuna

  bihar da ba Deun Agate,

  etxe honetan zorion hutsa

  betiko euko al dabe.

  Agate Deuna (Santa Ageda bezperako koplak)

  

  aintzaldu (Argazkia: Aranguren.tv)