Gaurko hitza

Tagged: G Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 10:30 pm on 2017/03/06 Permalink | Reply
  Tags: G   

  goitigale 

  iz. g.er. Goragalea. Ik. botagura; botalarri. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  “(L), vómito” A. “Ganas de vomitar. Goitigaleakin nago” Izeta BHizt. Bat batean gaxotzen da, sabel min andi batekin, gero goitigale edo goragale zenbeitekin. FIr 170.

  Sinonimoak:iz. g.e.

      [goragalea]: botagale, botagura, botalarri, egozgale, goragale, goitiko Ipar., goitinahi g.e., goralarri g.e., goranahi g.e., goranzko g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. ganas de vomitar; vómito, náusea
  fr iz. envie de vomir, nausée, vomissement
  en iz. feeling like vomiting; nausea; queasiness
  port iz. náusea

  Goitigalearekin nago. Izeta BHizt. (Orotariko Euskal Hiztegia, mold.)

  

  goitigale (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 6:32 pm on 2017/02/19 Permalink | Reply
  Tags: G   

  gaitzeko 

  adj. Ipar. Gaitza, oso handia. Gaitzeko arrakasta izan zuen. Gaitzeko gizon luzea: oso gizon luzea. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegia

  gaitzeko.

  Grande, enorme. v. GAITZEZKO (c). Tr. Empleado por autores septentrionales desde fines del s. XIX. Erran behar da gaitzeko prekozioneak hartuak zituztela. HU Aurp 46. Ihausika abiatzen zitzeien, gaitzeko kalaxkan. JE Bur 20. Gaitzeko gizona zen Lohikialat. Barb Sup 145. Gaitzeko arrakasta zuen Oxalde bertsulariak. Ox 201. Gaitzeko bihotza erakusten zuen haren begitarteak. JEtchep 107. Gaitzeko errespeturekin. Larz Iru 62. Eman zaukun Peio jaun merak gaitzeko lekua. Larre ArtzainE 237. v. tbn. StPierre 13. Etcham 233. Iratz 121. Mde Pr 234.

  Gaitzeko partida omen zen; mundu bat harat bildua. Ox 201. Karrika guziak berri berriak, eta gaitzeko eletrikaz argituak! Larz Iru 136.

  (Con adj.). Muy. Gaitzeko gizon luze bat. HU Zez 162. Gaitzeko gizon habila dugu herriko mirikua. Lf Murtuts 101. Peiok gaitzeko usain ona senditzen zuen. JEtchep 21. Gaitzeko lekukotasun baliosa ekhartzen daukuzu. Larz Senper 82. Hau xahartua zen eta gaitzeko adixkidea Monlong horrekin. Etchebarne 101. Gaitzeko mutiko pitraila. Larre ArtzainE 105.

  Sinonimoak: izlag. Ipar.

      [gaitza]: gaitz (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Ipar.) enorme, tremendo, -a
  fr (Ipar.) très grand, -e ; énorme
  en  (Ipar.) enormous, huge, gigantic adj
  port (Ipar.) enorme, tremendo, -a

  Gaitzeko partida jokatu du Merinok. [Xabier Euzkitze, EITB]
  

  

  gaitzeko (Argazkia: eitb.eus)

   
• 

  Maite 7:12 pm on 2017/02/12 Permalink | Reply
  Tags: G   

  gardentasun 

  iz.  Gardena denaren nolakotasuna. Beiraren gardentasuna. Eguraldiaren gardentasuna. Gobernuak gardentasunez jokatu du. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz.
  [gardentasun] : garbitasun, argitasun (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. transparencia, trasparencia; claridad; nitidez
  fr iz. transparence, clarté, netteté
  en iz. transparency, clarity
  port iz. transparência

  Herritarren parte hartzea garrantzitsua den moduan, gardentasuna ere funtsezkoa da talde publikoarentzat. «Ahalik eta gardentasun handienez jarduteko erantzukizuna dauka BBCk. Erabakiak argitara ematen dira, finantzaketa ere guztiz gardena da, eta goi karguetan daudenen soldatak argitaratu egiten dira».  [Erreferente goraipatuena, Urtzi Urkizu (Berria eus, 2017-02-12)]
  

  

  gardentasun (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 7:26 pm on 2017/01/23 Permalink | Reply
  Tags: G   

  gabi 

  1 iz. Mailu moduko tresna handia, oletan agoa lantzeko erabiltzen zena. Ez dantzut oletan gabi hotsik. Gabi astuna. Gabi ardatza. || Esr. zah.: Azeriak buztana jaso ezin, eta bai gabia. Gabi arotz berriak galbaheaz ura. 2 iz. Mailu handia, bereziki zurezkoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

      [oletako mailu handia]: igun, matxino (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. mazo o martillo grande; martinete (2) iz. (Teknol.) martillo pilón
  fr iz. maillet, masse; martinet
  en iz. mallet; hammer
  port iz. maço; martinete

  Azeriak buztana jaso ezin, eta bai gabia.  [Esaera zaharra]
  

  

  gabi (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 8:30 am on 2017/01/14 Permalink | Reply
  Tags: G   

  galto 

  iz. Zub.Galdera. galto egin Zub. Galdetu. Galto egiten dute zein den. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz. Zub. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [eskaera]: eskabide, eskaera, eskakizun, eskari, eske, galde Ipar., erregu Heg., arren jas., demanda zah., petizio Heg. beh., errekesta Ipar. zah., galdeitza Ipar. zah.

      [galdera]: galde, galdekizun, galdera, itaun Bizk., itaunketa Bizk., galdegai g.e., galdeitza Ipar. zah.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (Z) petición, demanda (2) iz. (Z) pregunta
  fr (1) demande (2) question
  en (1) request(2) question
  port (1) petição, requerimento, pedido (2) pergunta

  Galto egiten dute zein den. (Hiztegi Batua)

  

  galto (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 9:43 pm on 2016/11/19 Permalink | Reply
  Tags: G   

  garbi-ikuzi 

  iz.  iz. Garbialdia. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  GARBI-IKUZI (V-ple-arr-arrig-oroz-m ap. A; garbikuzi V-oroz ap. A Apend). “Limpieza y lavado. Se dice de la limpieza y aseo que ofrecían los amos además del sueldo y manutención” A. “Garbizuzia ondo eginda parau da” A Apend. [Egurraren prezioaren] igoteak […] diru-gose gorrie sortu oan, da urte gitxiten basorik geienak ondo-ondotiko garbi-ikuzie euki euden. Akes Ipiñ 23.

  Sinonimoak: iz. Bizk.

      [garbialdia]: garbialdi, garbiketa, garbitze (UZEI eta Adorez sinonimoen hiztegiak)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es limpieza, lavado
  fr nettoyage, lavage
  en nettoyage, lavage
  port limpeza, lavagem
  

  “Garbi-ikuzia ondo eginda paratu da.” A Apend. (Orotariko Euskal Hiztegia, moldatua)

   

   
• 

  Maite 9:53 pm on 2016/10/22 Permalink | Reply
  Tags: G   

  gardostu 

  ad. Gaingiroki erre.

  Orotariko Euskal Hiztegian

  gardostu (V-ger-m-gip), galdostu (V-ger-gip), gardoztu (Zam Voc), garbostu (V-gip). Ref.: A (gardostu, galdostu); Iz UrrAnz (garbostu), ArOñ (galdostu).

  Chamuscar; escaldar. “Gardostu da oillo illak, lumatsak obeto kendutiarren, sutan erabiltia. Baita esaten jako sukarastau be” A Txirrist 69. “Gardostu esaten deutse beste batzuk tripakixak eta odolostiak […] ur irakiñetan sartu ta gero, arrasta arrasta gaiñibetiaz garbitziari” Ib. 69. “Galdostu, escaldar, pasar las viandas por agua hirviendo” A. “Garbostu, 1.º pasarlo por la llama. 2.º dejar una vianda sin hacerla bien con fuego, de prisa” Iz UrrAnz. “Galdóstu, galdósketan, dejar una cosa sin asar o sin quemar bien una madera” Iz ArOñ. [Usakumeak] ill, lumatu ta gardostu […] sutan luma apurretati garbituteko. Mg PAb 104. [Tormenturik] enzunena, beti beti erre, kiskildu, tximindu ta gardostuten egon biarra. CrIc 35. Eurotarikoen bati entzunda daukatsat ba, Purgatorixuan arimaak gardostu egiten diriala. A Txirrist 69s. [Tupiñetik] ateratzen du burruntzalia ta galdosten dio bularra naastekari arekin. Or Mi 80s. Zuku beruaz iñoiz galdostu danak, otzari be putz. Otx 68. Garbitu ta gardostu bearra luke alda-gogoak, Pitagoraren iritziz […] geroago ta bikainago ledin. Zait Plat 60. v. tbn. NEtx LBB 248 (gardozten).

   

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es da/du ad. chamuscar(se), socarrar(se), sollamar(se), quemar o tostar superficialmente
  fr (quemar por el exterior) faire roussir; (quemarse) se brûler v pron
  en (quemar por el exterior) scorch, singe; prnl (quemarse) burn yourself, singe yourself
  port chamuscar-se

  Usakumeak hil, lumatu eta, luma apurretatik garbitzeko, gardostu.  (Hiztegi Batua)

  

  gardostu (Gaurko hitza, Domeinu publikoa)