Gaurko hitza

Updates from Maite Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 7:26 pm on 2016/08/24 Permalink | Reply
  Tags: D ( 105 )   

  desjarauntsi 

  du ad. ZUZ. Norbait oinordetzatik baztertu; bereziki, legeak aurreikusten dituen kasu batzuetan, eta testamentuan esplizituki adierazten dela, testamentugileak nahitaezko oinordekoa legitimarik gabe utzi. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es du ad. (Zuz.) desheredar
  fr déshériter
  en disinherit
  port deserdar

  Fernando II.a Aragoikoa-rekin ezkondu zenean (1469), Enrike IV.aren interesen aurka azaldu zen eta hark Isabel desjarauntsi egin zuen. [Isabel I.a Inkisiziokoa edo Katolikoa , nabarralde.com]
  

  

  desjarauntsi (Gaurko hitza, CC)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 10:08 pm on 2016/08/23 Permalink | Reply
  Tags: Z ( 315 )   

  zoru 

  iz. 1. Oinetakoen azpialdea, lurra ukitzen duena. 2. Zoladura, gainean ibiltzeko sendo eta lau prestatzen den gainazal natural edo artifiziala. 3. Lurzorua. • zoru erdi. (pl.) Zolerdiak. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [oinen azpian duguna]: behegain, lur, solairu, zola, behearen gain Bizk., angelu zah.

      [oinetakoen azpia]: zola

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) suela (2) suelo; firme (3) (Eraik.) suelo, piso
  fr (1) [oinetakoena] semelle (2) [lurzorua] sol, pavé (3) parquet, plancher
  en (1) [oinetakoena] sole (2) [lurzorua] soil, ground (3) floor
  port (1) sola, solado (2) solo (3) piso

  Lur gordina zuen zoru, goian adarrak nahas-mahas, ilargi apal biribilak lagun zegidala zirudien. [Ipuin hautatuak, Jorge Luis Borges / Juan Garzia (Ibaizabal, 1998)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  zoru (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 9:34 pm on 2016/08/22 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  esplizitu 

  izond. Zerbait esan edo idaztean, erabilitako hitzen esanahi zuzenez adierazten dena, ageriko esanahia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: izond.
  [esplizitu] : 1. ageriko 2. berariazko (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es izond. explícito, -a
  fr izond. explicite
  en izond. explicit, clear; frank
  port izond. explícito(a)

  Metafora guti zen nire lan esplizitu samarrean.  [Lasto sua, Aingeru Epaltza (Alberdania, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Errealitatearen ezagutza interno hori (pentsamenduen edukia) esplizitu egiteko bidea da hizkuntza; beraz, errealitatea, pentsamendua eta hizkuntza bereizi ezinezko erlazioan azaltzen zaizkigu. [Filosofiako gida, Askoren artean (UEU, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  esplizitu (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 8:20 pm on 2016/08/21 Permalink | Reply
  Tags: Z ( 315 )   

  zamalko 

  iz. Ipar. eta Naf.g.er. ‘zaldikumea’ (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  zamalko (AN-larr ap. Bera EEs 1915, 210; H), zamariko, samalko (Gèze).

  (Dim. de zamari). Potro. “Poulain” Gèze y H. Deabruak daramazki (ardozaleak) gaistakerietara, nola balemazki freno ta ezporeareki bere zamarikoak (163). LE-Ir. Utzirik hamabost zamalko jandarmen eskietan. Eskual 7-3-1913 (ap. DRA). Basoan jaio-ta basoan nai, gure zamalkoak eztik etxera nai (AN-ulz). “Donde nace, pace”. Inza Eusk 1927, 152.

  Sinonimoak: iz. Ipar./Naf. g.e.

      [zaldikumea]: behorkume, pottoko, zaldikume (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (ikus zaldikume) potro, caballo joven, jamelgo
  fr poulain
  en (male) colt, foal; (female) filly, foal
  port potro, -a; poldro, -a.

  Begira zure zamalko argala; belarriak zut-zutak paratzen ditu kanoiaren erlatsa hurbilegi entzuten duenean. [Euskal karma, Jon Alonso (Susa, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  zamalko (Gaurko hitza,CC)

   
• 

  Maite 11:08 am on 2016/08/20 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  erlabio 

  iz. (B) Liztorra. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  erlabio (V-och-gip, G-azp; Dv, H), erlapio (V-gip), erlamino (V-gip, G; Mg Nom, Añ), erlemino (V-gip). Ref.: A (erlabio, erlamiño, erlapio); Iz UrrAnz (erlabixua, erlemiñua); Etxba Eib (erlamiñua); Iz ArOñ.

  1. Avispa; avispón. “Frelon” H. “Especie de avispa de color negro y blanquecino” Iz ArOñ. Baña itzartu ninduanean / Izpiaz erlabioak. AB AmaE 468.

  2. (Lar, VocCB (s.v. erle)), erlamino (Añ). Abejorro. “Abejón” Lar y Añ.

  3. Zángano. v. erlenagi. Ez omen gose, zizta ta zizta, / idurituz erlabio. “Como los zánganos”. Or Eus 382.

  4. (Lar, H). Enjambre. “Jabardo” Lar. v. erlekume.

  Sinonimoak: iz.

      [liztorra]: liztor, listafin Ipar., abadot zah.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (B) avispa, avispón (2) iz. (B) abejorro
  fr (1) guêpe (2) bourdon
  en (1) wasp (2) bumblebee
  port (1) vespa (2) abelhão, mamangaba

  Erlabio baten ziztada batek bezala suspertu ninduen oihuak.

  

  erlabio (Argazkia: Asier Sarasua, FlickrCC)

   
• 

  Maite 10:58 pm on 2016/08/18 Permalink | Reply
  Tags: G ( 266 )   

  gorrina 

  iz. 1. Mildiua. Aurten gariak gorrina dakar. 2. Elgorria. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [laboreen gaitza]: mildiu, gorrien Bizk.

      [elgorria]: elgorri, mingorri, gorriaire Ipar., gorriño Ipar. pl., gorni Gip., txarranpin Gip.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. [landareetan] sarro, roya (2) iz. sarampión
  fr (1) iz. [landareetan] rouille (2) iz. [gaixotasuna] rougeole
  en iz. measles
  port iz. [gaixotasuna] sarampo

  Aurten gariak gorrina dakar. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Gizona gorrinak jota dago.

  

  gorrina (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 11:43 pm on 2016/08/17 Permalink | Reply
  Tags: G ( 266 )   

  gohain 

  iz. Nazka. 2. Eguraldi lainotsu, pisutsu eta beroa.

  Orotariko Euskal Hiztegian

  gorhiñ. v. gohain. > gohain, gorhain (BN ap. A <- VocBN; H), gorhiñ (H).

  1. Náusea, asco.

  2. gorhain (H), gohin (S ap. A), gorhiña (S ap. A; H (-iñ)). Tiempo nublado, pesado y caluroso. “Gorhain da, il fait un temps brûlant et étouffant” H.

  Sinonimoak: iz.
  [nazka] : higuin, higuindura, higuintza, gohaindura, nakaitz, okaztadura, narda. (UZEIren Sinonimoen Hiztegian, “nazka”)

  Beste hizkuntza batzuetan (Orotariko Euskal Hiztegia, Google Translate, Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) náusea, asco (2) tiempo nublado, pesado y caluroso
  fr (1) nausée, dégoût (2) temps nuageux, lourd et chaud
  en (1) disgust, loathing (2) cloudy, heavy and hot weather
  port (1) náusea, asco, nojo (2) tempo nublado, pesado e quente

  Gohain da! (Orotariko Euskal Hiztegia, mold.)

  

  gohain (Wikimedia Commons, CC0)