2. (Dv; -illa L-ain, R ap. A), punpuilo (-illo L-sar ap. A), punpulu (H), punpula (L-ain ap. A), ponpoila (H (+ -illa)), ponpilla, ponpolo. Burbuja. Minagreak irakitzen badu edo botatzen baditu punpuilak, gisua badagokala ageri da. Dv Dial 51 (It maskullo, Ur puspulutxu, Ip küsküllü). Noizik bein an ikusiko dituzu barren barrendik ateratzen ondarretik, ponpolo txiki txiki batzuk uraren axaleraiño. Or QA 184s. Lurruñaren ondoren irakin ponpolloak azaltzen dira esnearen gañean. ZArg 1958, 174. Bits-ponpilla aize uts. EZBB I 72.
5. (-illa B ap. A), punpuilo (-illo G-to ap. A), punpuilu. Chichón. Punpullu bat aterako / balitzaigu kopetean. EA OlBe 102. Kolpeak ez zion beste kalterik egin, punpuillu bi aundi xamarrak atera besterik. Berron Kijote 188.
6. punpula. Bombilla. Zoin gogotik hauts eta xeha nitzazkeen elektrikaren punpula guziak! JE Bur 74.
1 iz. Itsasontzien atzealdea. Ik. txopa. Anton. branka. Popan eserita dago mutil gaztea. Branka eta popa. 2 iz. Lgart. Ipurtaldea. Ostikoz popan jotzen bazaitut… poparean Popatik. Ontziek ez dute itsasoan haizea beti poparean izaten. popatik emanLgart. Sodomizatu. Bi eskuez gerritik helduta, gizona bizi-bizi hasi zitzaion popatik ematen. popatik hartzera bidaliLgart. Norbait modu txarrean joanarazi; norbaiti haserrea edo gaitzespena modu txarrean adierazi. Ik. antzarak ferratzera bidali;pikutara bidali. Betiko neska-lagunak popatik hartzera bidali zuenetik noraezean zebilen. popatik hartzera joan (Aginterazko aditzekin, arbuio bizia adierazteko). Lgart. Ik. antzarak ferratzera joan;pikutara joan. Doala popatik hartzera eta goazen hemendik! || Zoaz popatik, neska! (Hiztegi Batua)
Orotariko Euskal Hiztegian
1 popa. 1. (V, G, AN-ulz; Lcc, Volt 108, SP, Urt I 14, Lar, Añ, Ort Voc). Ref.: A; EI 165; Etxba Eib. Popa(de barco). ” Poparean dauko aizea (Vc, Gc), el viento tiene por la popa” A. ” Popatik aizia dabela doia itxas zabalian ” Etxba Eib. . Untziaren popa o gobernatzen den tokian (B, s. XVIII). BOEans 872. Kaitik urtenaz batera popakoak Done Nikolasi ta Antiguako Andra Mariari arren egiten dautse. A BeinB 58. Inguratu giñan, igarian, popaz gora egoan txalopara. Ag Kr 89. Popa gañetik ojuka. Iraola 102. Ontziak itsasoan eztute aizea beti poparean izaten. A Ardi 91. Arraun bakhar batekin, popan zutik, huntzirat eraman giñun. Osk Kurl 130. Olatua popatik. Balad 213. Aize biguna erara oso edo beintzat poparean ezarren ere, lagungarri izaten ebenetan. Erkiag Arran 78. Arratsaldean poparean (popatik) asi jaku aizea. Berriat Bermeo 390. Orain poparean datorren haizea, onerako nahiz gaitzerako, ez da ordukoa. MEIG VIII 47. En DFrec hay 4 ejs. v. tbn. EZBB II 119 (V-m). 2. (V-m-gip). Ref.: A; Etxba Eib. “Trasero” A. ” Popiakin jo dau lurra ” Etxba Eib. Ostikoaz popan (atzean) joten bazaitut u… Ag Kr 64. Baserritarra tirri-tarra, jo popan da errekara. (V-m). EZBB I 60. Tosta gaiñean popako txintxurrak urten arte bear dau erramulariak. (V-m). EZBB II 115.
2 popa. (gral.; Lar, H). Ref.: A; Lrq. “Sopita de niño” Lar (s.v. xapoipa). “Popak, sopitas que se dan a los niños, y burlándonos de uno decimos, oritzu popak, que es tratarle de niño” Ib. (s.v. popar). “Nahi duzu popa? voulez vous de la soupe à manger […]. Par ironie et pour exprimer que quelqu’un agit ou parle en enfant: emotzue bada popak, donnez lui donc de la bouillie” H. “Sopa (voc. puer.) A. Papa ta popak jaten badaki, / mamatxua edaten bere bai, / ta txitxitxua txi eginda jaten / laster ikusikogu alai. Zam EEs 1917, 198.
1 iz. Irudiz logikaren kontrakoa den egite edo esana. Erlijiozko egiak paradoxen bidez adierazten dira askotan. Gezurtiaren paradoxa. 2 iz. Log. Aldi berean egiazkoa eta gezurrezkoa den perpausa (adibidez, beti gezurra esaten dut). Metahizkuntza ez da, ez hizkuntza, ez hizkera berezia, baizik eta paradoxetarik itzurbide izan dadin asmatua izan den mintzatzeko modu motz eta soila.(Hiztegi Batua)
Orotariko Euskal Hiztegian
paradoxa. paradoja. Paradoja. Irudimenari atsegin zaizkiok kide ontako naasbillo ta beste paradoxak. SMitx Arraun 86. Ordu-laurden baterako atsegingarri izan ditezken paradojak. Vill Jaink 54. Metahizkuntza ez dela ez hizkuntza ez hizkera berezia, baizik eta paradoxetarik itzurpide izan dadin asmatua izan den mintzatzeko modu motz eta soila. MEIG VIII 30. En DFrec hay 2 ejs. de paradoxa y 2 de paradoja.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es  iz. paradoja friz. paradoxe eniz. paradox portiz. paradoxo
Testuinguruan
Ustezko paradoxa ez da horren paradoxikoa. [Europako mugetan barrena, Edorta Jimenez (Txalaparta, 2000)]
Reply