Updates from uztaila, 2014 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

  • Maite 9:58 am on 2014/07/13 Permalink | Reply
    Tags:   

    bazterretxe 

    iz. Baserria, basetxea. Han-hemenka argi bakar batzuk bazterretxe zenbaitetan.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    bazterretxe (L, B, BN, R-uzt; Hb ap. Lh, Dv, H), bazteretxe (S). Ref.: A; Lrq /bastereče/; Satr CEEN 1969, 132.

    Caserío. “Maison de campagne, maison isolée” Dv. “Bazter-etxe aberats bat badu, il a un riche bien de campagne, dans la campagne” H. “Casa de aldea, casa separada” A. “Maison écartée (des centres)” Lrq. v. baserri, basetxe. Hiri, bürgü, jauregi eta bazter etxe orotan. Bp I 27. Axeri hau beraz goizeko freskuran / Zagon bazteretxe baten inguruan. Gy 128. Goan ziren, bat bere bazter etxera, ta bertzea bere tratura. Echn Mt 22, 5. Bazter etxetako yabeek behar lukete elkhar aditu eta suaren kontrako konfardiak egin. Dv Dial 65s (It baserri, Ur baserri etxe, Ip etxalte).

    Sinonimoak: iz.

    [baserria]: baserri, baserri-etxe, basetxe, etxalde, landetxe, bordalde Ipar., etxaguntza Bizk., etxau Zub. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es caserío, casa de aldea
    fr maison écartée, villa
    en hamlet
    port casario, casaria

    Entzun:

    Nola luza daiteke bada uztalda bazterretxe on batean? Dv Lab 88.  (Orotariko Euskal Hiztegia)

    basterretxe (Wikimedia Commons)

    Basterretxea (Wikimedia Commons)

    Informazio gehigarria:

     

  • Maite 8:28 am on 2014/06/26 Permalink | Reply
    Tags:   

    beita 

    iz. Amuan, arrainak harrapatzeko jartzen den janaria edo janari-itxurakoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: iz.

    [amuzkia]: amuzki, jaki, karnata, apasta G-N (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es cebo para pescar, carnada
    fr appât, amorce
    en bait
    port (en caza, en pesca) isca, cevo

    Entzun:

    Hegaluzerako beita hartzen ariko ziren beraz, gure ontziren baten argiak izan behar zuten abaorrean zebiltzanak. [Sua nahi, Mr. Churchil?, Koldo Izagirre (Susa, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    beita (FlickrCC, Hi I’m Santi)

     

  • Maite 10:59 am on 2014/06/21 Permalink | Reply
    Tags:   

    bideratzaile 

    INF. Sare arteko informazio-transmisioa bideratzen duen gailua, datu-pakete bakoitzak iturburutik helburura joateko egin behar duen bidea erabakitzen duena transmisioa optimizatzeko. (Euskalterm)

    Wikipedian:

    Routerra edo bideratzailea, konputagailu-sareak elkar konektatzeko hardwarez eta softwarez osatutako gailu bat da. OSI ereduko hirugarren mailan lan egiten du. Gailu honek sare-segmentuak zein sare osoak elkar konektatzen ditu. Sareen artean datu paketeak uzten ditu igarotzen sare geruzako informazioan oinarrituz. (Jarraitu irakurtzen…)

    Sinonimoak: iz.
    [bideratzaile] : router (Euskalterm)

    Beste hizkuntza batzuetan (Euskalterm eta Word Reference hiztegiak) eta beste esanahi batzuk (Elhuyar Hiztegia eta Word Reference)

    es INFORM. enrutador, direccionador, encaminador (2) que encamina, que lleva a, que encauza, que canaliza (3) (Zuz.) instructor, -a
    fr INFORM. routeur
    en INFORM. router
    port (Internet: comutação de protocolos) roteador

    Entzun:

    Bideratzailea ez zegoen ondo konfiguratuta eta seinalea ez zen ondo iristen.

    bideratzaile (FlickrCC, Clamad)

     

  • Maite 7:45 am on 2014/05/20 Permalink | Reply
    Tags:   

    bunbuilo 

    iz. 1. Burbuila. 2. Larruazalean sortzen den handitu urtsua eta ondorengo gogorgunea. 3. Komikietako pertsonaien ahoetatik ateratzen diren hitzak inguratzen dituen marra makurra.

    Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
    [anpulua]: anpulu, kuskuilu, punpuila Ipar., maskuilo
    [pusla]: babalarru, pusla, maskuilu, urbatu, maskuilo

    Beste hizkuntza batzuetan (5000 eta Word Reference hiztegiak):

    es 1 burbuja 2 ampolla 3 (en cómics) globo, bocadillo
    fr 1 bulle 2 ampoule 3 (en cómics) bulle
    en 1 bubble 2 blister 3 (en cómics) balloon, speech balloon, speech bubble
    port 1 bolha 2 bolha 3 (en cómics, en fotonovelas) balão

    Entzun:

    Ipurbeltz-eko pertsonaia honek hitz egiten duen guztietan bunbuiloa oso txikia izaten da.  (Elhuyar Hiztegia)

    bunbuilo (Wikimedia Commons)

    bunbuilo (PixabayCC, Nemo)

     

  • Maite 7:59 am on 2014/05/19 Permalink | Reply
    Tags:   

    burdin ur 

    burdin ur (Josu Lezameta CC, @jozulin)

    iz. Metal-ura.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Orotariko Euskal Hiztegian:

    BURDIN-UR (L, BN, S; Hb ap. Lh, Dv; bürdün-hur S; burruñ-ur R-uzt; bürdüñ-hur Foix ap. Lh; bürdüin hur Casve). Ref.: A (burdin-ur, bürdün-hura, burruñ-ur); Lrq /bürdünhúr/. Agua ferruginosa. “Eau ferrugineuse” Dv, Lh. v. METAL-UR. Etxearen mugapean dago ugaio iturri bat, burni ur otz menasloraduna ematen dabena. Izt C 97s. Hanti Sügarrak odeietara jauzten eta hedatzen, eta hire elder gahüna, bürdünhura bezala, turrustatzen. Chaho AztiB 9. Hortarakotz urik hobeena da burdin ura, zeren kolore eder bat ematen baitu.

    Sinonimoak: iz.
    [metal-ura]: metal-ur, ur gorri (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar, Labayru eta Word Reference hiztegiak):

    es (Ipar.) agua ferruginosa, agua mineral
    fr eau minérale
    en mineral water
    port água mineral

    Entzun:

    Goizero joaten zen, eguna burdin-ur usainez itoa eta mailu gotorren klinki-klanka herotsez zapaldua bukatzeko. [Zeruetako erresuma, Itxaro Borda (Susa, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

     

  • Maite 10:31 am on 2014/05/02 Permalink | Reply
    Tags:   

    biahore 

    iz. (Ipar.) 1. Talde handi samarrak, baldarki dabilenean bereziki, sortu ohi duen zarata.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘tarrapata’)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    biahore (Ht VocGr 435, Dv A, H; biaore Lar Sup). Etim. Préstamo románico: cf. arag. ant. meter bia fuer(a), prov. ant. via! fora! “cri par lequel ceux qui ont vu commettre un crime appèllent le peuple pour poursuivre le criminel”, bearn. ant. biafore, gasc. biahore “grand cri, clameur, appel au secours”, etc. (FEW 14, 377b).

    “Tumulte, biahorea, alarma” Ht VocGr. “Tumulto” Lar Sup. Handik ethorri zen Sinagoguako Aitzindarien etxerat; eta ikhusi zuen biahorea, erran nahi baita, nigarrez eta oihuz zaudenak. TB Mc 5, 38 (Lç tumultoa, He jende tropela bat, Dv buila bat, IBk zaratak). Biahorea jauziko da zure populuaren erdian, eta xahutuak izanen dire zure hazkargailu guziak. Dv Os 10, 14.

    Sinonimoak: iz. Ipar. zah.

    [tarrapata]: ahakar, anabasa, birrinbili-barranbala, demanda, errieta, errietaldi, etiketa, gorabehera, iskanbila, istilu, kimera, lipizta, liskar, liskarraldi, mokoka, mokokaldi, tirabira, tirabirako, zalaparta, zaparrasta, aharra Ipar., eskatima Ipar., karmañola Ipar., kasaila Ipar., tarrapata Ipar., xaribari Ipar., astrapala Bizk., baraila Bizk., droga Bizk., lazka Bizk., ardaila Gip., matxetin Gip., sesio G-N, kalapita Ipar./Naf., bilaxka Zub., armonia beh., desditxa beh., matrikula beh., atarrapuzka g.e., ausiabartza g.e., liskarreria g.e., zirriparra g.e., ahaka zah., ateleka zah., matraka Bizk. beh., okasio Gip. beh., haparka Ipar. g.e., despita Gip. g.e., debadio Ipar. zah., disputa Ipar. zah., atralaka Bizk. zah., bilaka Zub. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es iz.(ikus garrapata, zalaparta) jaleo, alboroto, bulla
    fr tapage, tumulte
    en din, racket, uproar
    port confusão, alvoroço, alvoroto, bulício

    Entzun:

    Bizkitartean bilku biahoretsu hura ixiltasun handi batean jarri zen eta eman zeraudan hunela mintzatzeko bidea: 

    — Oi kretoar ospetsuak! Ez dut nik merezi zuen manatzea.  [Telemake: Ulizeren semearen gertakuntzak, Jean Pierre Duvoisin (Eli Kruzetaren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1997] (Klasikoen gordailua)

    biahore (Gaurko Hitza, CC)

     

  • Maite 9:34 am on 2014/04/18 Permalink | Reply
    Tags:   

    bakardade 

    iz. Bakartasuna. Zuen gorputz hilak bakardade honetan geratuko dira.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: iz. Heg.

    [bakartasuna]: bakantasun, bakartasun (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es soledad; retiro, aislamiento; incomunicación
    fr solitude, isolément
    en solitude, privacy; loneliness; seclusion
    port solidão; retirada, isolamento, isolação; incomunicação

    Entzun:

    Cien años de soledad argitaratu ostean gainditu zituen aurreko urteetan Mercedes Barcha emaztearekin eta bi seme txikiekin bizi izandako estutasun ekonomikoak. 1982an Literaturako Nobel saria jaso zuen, Latinoamerikaren bakardadea hitzaldia entzunarazi ostean. Hitzaldi politikoa izan zen, Garcia Marquezen beste asko bezalaxe.  [Agur idazle magikoari, Amagoia Iban (Plaza, 2014-04-18)] (Berria.info)

    Haren inguruko oroitzapenak ekarri zituzten askok gogora idazlearen heriotzaren berri jakitean. Kolonbiako presidente Juan Manuel Santosek baieztatu zuen Mexikotik zabaldu zen albistea: «Mila urteko bakardadea eta tristezia inoizko kolonbiarrik handienagatik». Macondo bere biztanle ezagunena gabe gelditu da. Literatura unibertsala Macondoren sortzailearen lanekin geratu da.  [Agur idazle magikoari, Amagoia Iban (Plaza, 2014-04-18)] (Berria.info)

    “Ehun urteko bakardadea”-ren egilea zendu da. [Omar Figueroak Garcia Marquez zenaz eginiko karikatura. / EFE (Berria.info-tik hartua)]


    Gabriel García Márquez (1927-03-06 / 2014-04-17) euskaraz:

     

     

← Older posts

Newer posts →

c
Compose new post
j
Next post/Next comment
k
Previous post/Previous comment
r
Reply
e
Edit
o
Show/Hide comments
t
Go to top
l
Go to login
h
Show/Hide help
shift + esc
Cancel