Gaurko hitza

Updates from iraila, 2015 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Inaki Agirre 8:15 am on 2015/09/07 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  ibilgu 

  iz. 1. (pl.) Komentuen, jauregien, etab.en barrutian, ibiltokitzat erabiltzen diren alderdiak. 2. GEOL. Ibai-errekek egiten duten bidea. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegia

  ibilgu, ebilgia (S ap. Lrq). Camino; paso, pasillo. “Endroit où il est permis de marcher” Lrq. Kartuxa-etxe paketsu artako ibilguetan. ‘Dans les allées’. Or Mi 80. Beribil bat […] baztertü da ebilgiatik eta gaztañatze bat tokatü. Herr 5-10-1961, 3.

  Sinonimoak: iz.
  [korridore] : korridore; pasillo (Heg.) (Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1)  corredor, pasillo (2) iz. Geol. cauce, curso, lecho
  fr (1) couloir m;  alleé (2) lit [d’un cours d’eau] ; cours [d’un fleuve]
  en (1) hall, hallway n, corridor n; (airplane, church, grocery) aisle n (2) iz. course [of river]; bed [of river]
  port (1) corredor  (2) (de río) leito

  Entzun:

  Atearen eskuinera harrizko maila zabalak, eskaileraburuan jauregiaren inguru osoa egiten duen ibilgu arkupetsua landarez laztandua, hormetan Erosen koloreetako azulejoak argi printzez horditurik. [Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan, Edorta Jimenez (Susa, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Negu siberiarrean, estepako ur laster horiek denak, izotzezko geruza guztiz lodia gainean dutela, aise igarotzen dira, eta bidaztia ia ohartu gabe zeharkatzen ditu, haien ibilgua desagertzen baita estepa osoa estaltzen duen zuritasun beti-berdin amaigabearen azpian; baina, uda partean, zailtasunak handiak izan daitezke. [Mikel Strogoff, Jules Verne / Karlos Zabala (Ibaizabal, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Aldiz, hasieran ahul-ahula ematen zuen beste bat ibilgu luzea sortzen ari da, mehe baina agorrezin.[Euria, Idurre Eskisabel (Berria.eus, 2015/02/01)]
  

  

  ibilgu (FlickrCC, mlhradio)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:54 pm on 2015/08/13 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  izarloka 

  iz. Izar iheskorra. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  IZAR LOKA (V-m ap. A; ixer loka V ap. DRA). “Izar lokak, estrellas errantes” A. v. IZAR KOLOKA.

  IZAR KOLOKA (Lar, Añ, Hb ap. Lh, H). “Estrellas errantes, izar kolokak” Lar. “Planeta, estrella errante, izarkoloka” Lar y Añ. v. IZAR LOKA. Karguak edo ekindeak dira izar kolokak bezela, orain diranak ta puntuko eskutatzen diranak. Kortazar Serm 237.

  Sinonimoak: iz.
  [izarloka] : izar iheskor (Adorez eta UZEI sinonimoen hiztegiak)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es Astron estrella fugaz; estrella errante
  fr Astron étoile filante;
  en Astron shooting star
  port Astron estrela cadente

  Entzun:

  Kanpoan, izarloka baten isats iheskorra dirdaitu zen abuztuko izartegian. [Rock’n’roll, Aingeru Epaltza (Elkar, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  izarloka (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 11:47 pm on 2015/08/02 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  iragarki 

  iz. 1. Alde edo leku garaia. 2. ERAIK. Azotea, zabaltza. Etxe guztian ibili ondoren gaindegira igo eta itsasoaren ikusmiran egon ginen. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

      [iragarpena]: spot, erreklama Ipar., anuntzio Heg. beh.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es anuncio, aviso
  fr (1) z. annonce, avis (2) publicité ; message publicitaire ; [télévision] spot publicitaire ; [presse] encart publicitaire
  en advertisement, advert; notice; [irratian edo telebistan] commercial; ad (inf)
  port anúncio

  Entzun:

   

  

  Arrakalak, Gotzon Barandiaran

  IRAGARKIA

  Agian norbaitek izango du
  gau txiki eta estu bat
  bakarrik egoteko
  ilargirik gabe
  izarrik gabe
  sehaska kantarik gabe
  lagunik onartzen ez duen ohatze batean

  [Arrakalak, Gotzon Barandiaran (Susa poesia, 2004)]
  

   
• 

  Maite 11:21 pm on 2015/07/20 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  inbestidura 

  iz. 1. Inbestitzeko ekintza eta horren ondorioa. 2. Ohorezko zenbait kargu edo tituluren jabe eginez gero, bereganatzen den izaera. 3. Gobernuburua hautatzea edota estatuburuak hautatutakoa berrestea helburu duen bozketa parlamentarioa.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es investidura
  fr investiture
  en investiture
  port investimento, investidura

  Entzun:
  

  Barkosen hitzaldiarekin hasi da inbestidura saioa. Mugarik gabeko tarte bat izan du bere programa eta hautagaitza aurkezteko. Gero, ordubeteko etena egin dute, eta hitza hartzen hurrengoak talde parlamentarioen bozeramaileak izan dira. Hauteskundeetan ordezkaritza handiena lortu zuenarengandik hasi dira, eta Javier Esparza UPNkoak, Koldo Martinez Geroa Baikoak, Adolfo Araiz EH Bildukoak eta Laura Perez Ahal Dugu-koak hitz egin dute. PSNkoa, PPkoa eta Ezkerra taldekoak arratsaldean egin dute, 15:30etik aurrera, uste baino azkarrago. Barkosek horiei erantzuteko aukera izan du gero, eta bozeramaileek azken erantzuna ematekoa, azkenik. [Barkos hautatu dute Nafarroako zortzigarren presidente, aldaketaren alderdien 26 botoekin, Jon Ordoñez  (Berria.eus, 2015-07-20)]
  

  

  
  Barkos, parlamentarien txalo artean, aukeratua izan ostean (2015-07-20) Villar Lopez, Efe [Berriatik ekarria]

  
  

   
• 

  Maite 9:24 pm on 2015/07/12 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  irabio 

  iz. Urduritasuna. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  [astinaldia]: astinaldi, astindu, astinketa, harroaldi, inarrosaldi Ipar.

  [itzulipurdia]: aztalka, buruzgain, itzul-amilka, itzulipurdi, txilipurdi, zilipurdi, zintzilipurdi Bizk., pinpoil Lap., kakaranzulo Bizk. g.e., kikimera Bizk. g.e.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es meneo, agitación, sacudida
  fr agitation, désordre
  en jerk, jolt; shaking, stirring
  port meneio, agitação, sacudida

  Entzun:

  LURRAREN IZANA

  

  Rimmel, Koldo Izagirre (Susa poesia)

  aspaldi ikasi genuen oinez
  baina bidegurutzera heldutakoan marinelak gara
  zorabioan
  munduak ikara ematen digu
  kulunkan
  zure sehaskari eragiten genionean bezala

  esan behar dizugun ez dizugun esan behar
  lozuloan utzi behar zaitugun izarretara atera behar zaitugun
  irabioan
  ez dakigu ongi ari garen hala bizi gara
  kolokan
  zure esne-hortzak bezala

  bizia da harrotu egiten da ezin du baretu
  apar batean biltzen gaitu
  zuk bezala
  eta batzuetan hila dirudi baina gero gainez egiten digu
  zuk bezala
  gu bizi garen planeta
  itsasoa da

  lurraren lautik hiru
  ur gazia zara

  [Rimmel, Koldo Izagirre (Susa poesia, 2006)]
  

   
• 

  Maite 12:25 pm on 2015/06/01 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  izter-lehengusu 

  iz. Hirugarren mailako lehengusua. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, “herengusu”)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  IZTER-LEHENGUSU (ister- G-azp; istar- V-arr, G). a) “(V-arr, G), pariente lejano” A. “Ister-lengusu, pariente lejano” (G-azp; comunicación de I. Gurrutxaga, 1931) ABibl. v. IZTER-SENIDE. Aitor-en iztar-lengusuak. Lab EEguna 64. Eta anaia ez bada ixtar-lengusua. EG 1957 (7-8), 104. Askazi kontuan esan daiteke ez dugula artean [euskararen] izter-lehengusu ezagunik ere aurkitu. MEIG VI 126.

  (iztar- G-azp, AN-gip ap. Gte Erd 211; ixter- G-bet). Primo tercero. v. herengusu.

  b) “Primo hermano, primo carnal. Bixen aittak anaiak ziranetik eurak istar-lengusuak” Etxba Eib.

  Sinonimoak: iz.

  [lehen mailako lehengusua]: lehengusu, kusi Ipar., lehenkusi Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) primo, -a carnal; (2) pariente lejano.
  fr (1) cousin germain, cousine germaine; (2) parent éloigné.
  en (1) first cousin; (2) distant relative
  port (1) primo carnal; (2) parente distante

  Egunotako stress politikora ere ekar liteke hitza: alderdiak hasita daude itunen kromo-trukaketak mahairatzen, musaldi batean nola. Kromoak usaindu eta enbidoen aldia dute oraindik. Laster hasiko dira hordagoka. Irrikaz gaude jakiteko ahaide hurbilenen artean elkartuko diren edo, aitzitik, izter-lehengusuengana joko duten…  .  [Izter-lehengusua, Anjel Lertxundi (Hitz beste, 2015-05-31)] (Berria.eus)

  

  izter-lehengusu (Nacy Waldman, FlickrCC)

   

   

   

   
• 

  Maite 11:42 am on 2015/04/18 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  internauta 

  INFORM. internet sarearen erabiltzailea.  (Euskalterm)

  Wikipedian

  Internauta edo zibernauta Internet maiz erabiltzen duen pertsona da. Telebistako ikusleak eta irratiko entzuleak ez bezala, internautek rol aktiboagoa dute, bereziki gizarte-sare zerbitzuen eta haien inguruan Interneteko kultura izenekoa garatu da.

  Sinonimoak: ad.  (Euskalterm)

  [internauta]: zibernauta

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Inform.) internauta; cibernauta
  fr cybernaute, internaute
  en internaut, cybernaut
  port internauta

  Entzun:

  Internauta mordo bat bildu zen azken encounterren.

   

  

  internauta (Argazkia: dotdotcomdotcomcom.com)