I esamoldeak

By on 2006(e)ko martxoak 4 in sailkatu gabe

Esamoldeak -I-

GAZTELANIAZ

EUSKARAZ
IDEA, a mala: gaitz ustean./ gaiztoz
IDEA, no tener ni puta: tutik, txintxik,
jesusik ez jakin, adib: “Jesusik ere ez
daki horrek� (Ese no tiene n.p.i.)./
ezjakin hutsa izan./ ezgauza izan./ hasimaxiak
ere ez jakin./ “Bai, bost dakizu
zuk� (No tienes n.p.i.)
IGUAL, de igual a: kidez kide
IGUAL, ser: berdin izan./ hainbat izan
ILESO, salir: onik irten./ osorik irten
IMAGEN de, a -(r)en irudira, antzera
IMAGINATE: pentsa!./ egin kontu./ kasu
eman
IMBERBE: bizar berri
IMPEDIDO, estar: elbarri(tuta) izan./
nonbait debekua izan, adib.: “Debekua
zuen hizketan� (Totela zen)
IMPORTANCIA, dar demasiada: gora
handi(egi)ak eman
IMPORTANTE, lo más: nagusia./
lehenengo eta behin
IMPOSIBLE, dar por: etsipena eman,
adib.: “Medikurik onenek ere etsipena
eman diote gizagajoari� (Le han
deshauciado)
IMPRESION de que, dar la: gogoak eman,
adib.: “Gogoak ematen dit ez daudela
urrun�
IMPROVISTO, de: uste barik./
ustekabean./ ezustean./ hitzetik hortzera,
adib.: “Hitzetik hortzera erantzun zion�.
INDECIBLE, esforzarse lo: senperrenak
egin./ egin, zazpi ahalak egin
(ahaleginak)
INDEMNE, salir: xahu irten
INDISPUESTO, estar: ondoezik egon
INDISTINTAMENTE: txiki eta handi(ra)
INFANCIA, desde la más tierna: txikitxikitatik./
ume-umetatik.
INFLUENCIAS, tener buenas: ukondo
handia izan
INFRACCION, cometer una: arauak, legea hautsi, urratu./ ez egiteko bat egin
INMINENTE, ser: iristear egon./
irispidean eduki, egon
INQUIETO, culo: oilo kanpoan
errulea(k)./ ipurterre
INSTANTE, al: berehala./ segituan
INSTANTE, en un: berehalako batean./
jesus (amen) batean./ (Jesus amen) esan
orduko./ berehala
INTEMPERIE, dormir a la: atari zabalean
lo egin, adib.: “Gau ederra zen eta atari
zabalean egin genuen lo�.
INTENCION de, con: nahian, adib.:
“Eskatu nahian�./ -t(z)ekotan./ -(z)eko
asmoz
INTERIN, en el: tarte horretan./ (bi)tarte
horretan./ (bien) bitartean./ bizkitartean
INUTIL, ser: alferrik(akoa) izan
INUTIL, ser un: gauzaez izan./ ziria izan.
INVITO yo!: neure kontu!
IR a, al: -t(z)erakoan (irteterakoan)./ –
tarakoan (lotarakoan)
IZQUIERDA, cero a la: ezaren ondoko./
hutsaren hurrengo./ gauzaez
IZQUIERDO, levantarse con el pie: ezkerretik jaiki

Comments { 0 }

H esamoldeak

By on 2006(e)ko martxoak 4 in sailkatu gabe

ESAMOLDEAK -H-

GAZTELANIAZ

EUSKARAZ
H, la hora: 0 ordua, orena.
HABAS, en todos los sitios cuecen: han
ere (hemen bezala) txakurrak oinutsik.
HABER…!: -t(z)ea (asko/aski) eduki,
adib.: “Lehenago etortzea (aski) zenuen,
bada�, “Ez duela oporretarako dirurik?
Lan egitea zeukan, besteok bezala!“.
HABLADO, ser un mal: ahozikina,
muturzikina, muturbeltza izan.
HABLADURIAS, no ser más que: esamesak besterik ez izan.
HABLAR, dar que: esanbideak eman./
hizpidea(n) jarri./ ahotan ibili.
HABLAR, quién fue a: hara, nor dabilen
hizketan!
HABLARSE, no: atzez atze egon.
HACE…: duela (8 egun)./ orain dela (8
egun)./ orain duela (8 egun)./ gaur zortzi
(+ iragana).
HACER de: norbaitena edo zerbaitena
egin, adib.: “Antzezlan horretan zaldun
maiteminduarena egin zuen�.
HACER, hacer por: ezeginean.
HACER, no tener nada que: jai izan, adib.:“Irakurtzen ez dakitenentzat, liburuek
jai daukate�. “Jai dugu horrekin�.
HACERSE a: horretara jarri.
HACIA …: (zazpiak) inguruan./ (zazpiak)
aldera./ (zazpietan) gutxi gorabehera./
(zazpietan) doi-doi.
HAMBRE, matar el: gosea kamustu./
tripazorriak hil.
HAMBRE, tener: goseak egon./ gose izan./
tripazorriak (dantzan) eduki, ibili./
jangura izan.
HARTO, estar: tontorka nago (horretaz)./
aspertuta eduki, adib.: “Aspertuta nauka
honek�.
HARTO de coca-cola, ni: inola ere ez./ ez
eta inola ere./ inondik inora ere ez./ ez
eta pentsatu ere./ ez eta hurrik, urrerik
eman(da/rik) ere./ bai, zera!/ bai, eta
zera ere!/ bai, bost.
HARTO, tener: kokoteraino eduki./
aspertuta eduki./ tontorka egon horretaz.
HASTA que …: (harik eta) … arte, adib.:
“(harik eta ariketak egin arte, ez zara
etxera joangoâ€?./ arean eta…
HAY, ser de lo que no: bana-banakoa izan.
HECHO, buena la has: ederra egin duzu!
HECHO, de: izatez/ izan ere.
HECHO, dicho y: esan eta egin(ean)./ esan
eta ari(tu).
HERIDA, hurgar en la: zauri gainean
pikoa.
HIGADOS, echar los: larriak bota./ txahala
bota./ ok(a), botaka egin
HIGUERA, caerse de una: kabitik erori./
atzo goizekoa izan./ hortz(agin)ak
berdinduta ez eduki.
HILO, ir(se) el: haria eten.
HILO, pendiente de un: koloka(n) egon./
kinka larrian egon./ kordoka(n) gelditu
HINCAPIE, hacer: zerbait azpimarratu.
HINCARLA, no: (lanean) kolpe zorririk ez
jo./ lanean pikorik ez egin.
HISTORIA, pasar a la: “Hori izanda dago
honezkero� ./ “Hori onenak emanda
dago�.
HITO, de hito en: begiz begi egon, peto
(peto-peto) begiratu./ aurrez aurre./
begira-begira egon (mirarse de hito en
hito).
HOJAS, coger el rábano por las: otsoa
belarrietatik hartu (arazoari aurre egin)/
kirtenetik hartu.
HOMBRE, sí: bai zera./ ezta pentsatu ere./
ezta hurrik eman ere./ bai, bost./ bai, eta
zera ere…
HOMBRO, arrimar el: (ezeri) bizkarra
erantsi
HOMBRO, echarse al: lepoan hartu.
HOMBROS, encogerse de: soinak goratu./
sorbaldak jaso.
HONRA, y a mucha: baita nahi ere!, adib.:
“Baserrian bizi omen haiz, e? Baita nahi
ere!“./ eta harro (nago)./ eta?
HORA, a primera: goizean goiz.
HORA, en mala: zorigaiztoan (esan nion
etortzeko).
HORA, llegar su última: inorenak egin,
adib.: “Gureak egin du�./ hurrengo
kukua ez entzun./ azken orena hertsi.
HORA, (su) última: (neure, heure, bere…)
azken fina.
HORA, ya era: halakoren batean!/ bazen
garaia!/ bazen ordua!/ behin edo behin!/
noiz edo noiz!
HORAS, a buenas: sasoi ederrean!! usoak
joan eta sareak bota, heda./ kabia egin
denerako txoria hil./ ura pasa eta gero
presa egin.
HORAS, a estas: honezkero, adib.:
“Honezkero Madrilen egongo da anaia�.
HORAS, a todas: honezkero, adib.:
“Honezkero Madrilen egongo da anaia�.
HORAS, a todas: beti eta beti./ gau eta
gauerdi, adib.: “Gau eta gauerdi dabil
jaten�.
HORAS (de la noche), a altas: gaueko
orduetan./ ordu txikiak.
HORAS, a buenas: garai onean!/ usoak
joan, sareak bota (heda)./ txoria hil
deneko kabia egin./ hilda gero, salda
bero:
HORAS, por: orduka, adib.: “Ordukako
irakaslea�
HORAS, veinticuatro: gau eta egun(eko).
HORCAJADAS, a: hankalatraba./
izterkoloxkan.
HORTELANO, el perro del: ez bere ez
besteren;
HOY (en día): gaur (den) egun(ean)/
gaurko egunean; egunez/ gaurkoan.
HOY, al día de: oraindaino./ egundaino,
adib.: “Egundaino ez da lortu�.
HOY, por: gaurkoz.
HOY?, ¿qué (número de) día es: zenbat
ditu hilak (gaur)? (abuztuak zazpi).
HUECA, ser un cabeza: oso betea, azkarra
ez izan.
HUELLA, dejar: itzala utzi.
HUESO, a otro perro con ese: sar iezaiok
hori zoro bati!/ han izanik hona naiz./
hortzak berdinduta dauzkat./ ez naiz,
gero, atzo goizekoa./ atzo goizekoa
naizela uste duzu, ala?/ bai, eta zera ere.
HUESO, de carne y: hezur-haragizko.
HUESO, pinchar en: arroka jo (beste
adiera bat dauka: hondatu).
HUESOS, empaparse hasta los: txipa
(ezkailua) bat bezala busti
HUESOS, estar en los: hezur hutsa, hezur
eta larru, hezur eta azal egon, egin,
gelditu
HUEVO, a : esku-eskuan./ aukeraaukeran./
gertu(rik)
HUEVOS, estar tocándose los: potrojorran
egon,
HUEVOS, manda: -t(z)ea ere, adib.:
“Umea; hona ekartzea ere� (Manda
güevos, traer aquí al niño)
HUEVOS, porque me sale de los: haatik
(ez)
HUMOR, estar de buen: bere onetan egon
HUMOS bajar los: (inori) izarrak kendu
HURTADILLAS, a: isil-ostuka./ isilkamisilka

Comments { 0 }

F esamoldeak

By on 2006(e)ko martxoak 4 in sailkatu gabe

Esamoldeak -F-

GAZTELANIAZ

EUSKARAZ
FA, ni fu ni: ez herdu eta ez merdu./ ez ur
eta ez ardo./ez ur eta ez gatz./ ez hauts
eta ez errauts./ ez bere eta ez besteren
(el perro del hortelano)./ ez ardi eta ez
axuri./ ez hotz eta ez bero.
FACIL, hablar es: esatea merke da.
FACILIDADES, dar: bide(a) eman./
aurrerabidea eman.
FALDERO, seguir como un perrito: orpoz
orpo jarraitu, adib.: “Orpoz orpo
dabilkio (inguruan)�./ aztalez aztal
jarraitu.
FALLAR: huts egin./ kale egin (pilotan eta
antzeko jokoetan).
FALTA de, a: … beharrean, adib.: “Bi
beharrean gaude� (Estamos a falta de
dos).
FALTA, sin: hutsa egin barik.
FALTO de, estar: ahulik egon, adib.: “Diru
ahulik gaude hemen�./ faltan egon.
FAMILIA, portarse como de la: norbaitekin trebe izan, adib.: “Ene aita
trebe da zurearekin� (Mi padre se
comporta con el tuyo como si fueran de
la familia).
FASTIDIANDO, estar: azak ematen egon.
FASTIDIES, no: bai, zera./ bai, eta zera
ere./ ez zitekek/n izan./ sekula
halakorik./ txantxetan, ala?
FATUO, fuego: argi, su zakur.
FAVOR de, a: ezeren alde egon./ ezeren
aldekoa izan./ ezeri on iriztea./ inoren
sokarena(koa) izatea.
FAVOR, perder el: -(r)en ederra galdu,
adib.: “Neskaren ederra galdu zuen bere
alprojakeriaz�.
FAVOR, viento a: haize alde, adib.:
“Haizeak atzetik jotzen zuela�.
FE, dar: fede egin.
FE, de buena: ondo ustean egin, adib.:
“Ondo ustean egin nuen egin nuena,
baina ez zuen ondo hartu�./ fede onez
egin./ ondo beharrez./ hobe beharrez./
hobeto beharrean.
FE, de mala: gaiztoz egin./ uste dongean
jokatu.
FEHACIENTE, de modo: sinesgarriro./
sinesteko moduan. moduko(a), adib.:
“Sinesgarriro benetakotu zuen� (Lo
acreditó de modo fehaciente).
FEO, estar: gauza motza izan.
FIADO, dar de: gero(ko)tan eman.
FIARSE: uste ona izan inorengan, adib.:
“Gazte honengan uste osoa dut� (Me fio
de este joven).
FICHADO, tener: begiz jo(ta izan).
FIFTY-FIFTY: erdibana./ erdibanatu,
erdibana egin.
FIGURA, genio y (hasta la sepultura): lehengo lepotik (izan) burua.
FIGURABA, me lo: banengoen ba ni!
FIJAMENTE, mirar: peto begiratu./
begira-begira geratu.
FIJO, sin rumbo: noraezean./ terrentaka
ibili./ handik hona ibili./ firin-faran ibili
(erretiratuak bezala)./ nora gabe.
FILAS, en: lerro-lerro eginda./
errezka(da)n./ lerro- lerroka.
FIN, al: azkenik./ gero ere./ geroenean.
FIN, por: halako batean (ipuinetan
bezala)./ azkenez./ halako batez.
FIN, ser el: norberarenak egin, adib.:
“Gureak egin du/dik/din!� (Se acabó lo
que se daba).
FINAL, llegar hasta el: azkena jo.
FINO, hilar: saltsa mehe egin.
FIRME, trabajar de: lan eta lan ari.
FIRME, en: irmo, adib.: “Abonamendu
irmoa� (Abono en firme).
FIRME, mantenerse: “Tinko egin behar dugu geurearen
alde�.
FISGANDO, andar: non zer ikusiko ibili./
non zer berri ibili./ zer-kausian ibili./
kuxkuxean ibili.
FLAUTA, sonar la: kukua entzun./ kukuak
jo.
FLOJA, estar en la cuerda: koloka(n)
egon./ kinka larrian egon.
FOCA, estar como una: azal bete-betean
egon.
FOLLAO, estar mal: larru faltan egon,
ibili.
FONDO, en el: funtsean.
FONDO, llegar al: hondarreraino etorri.
FONDO, tocar: hondoa jo./ toton egin./
erreka jo./ behea jo.
FORMA, de alguna: nola edo hala./ nolahala./
nolabait.
FORMAS, de todas: nolanahi ere./
nolanahi (ere) den./ dena dela./ dena
den./ hala ere.
FORMALITO, ser: esanekoa izan.
FORRO, ni por el: inola ere ez./ ez eta
inola ere./ inondik inora ere ez./ ez eta
pentsatu ere./ bai, zera./ bai eta zera
ere./ ez eta hurrik, urrerik eman(da/rik)
ere!/ bai, bost!
FORTUNA, por: zorionez./ hala beharrez.
FORZADO por …: “Egarriaren egarriz�
(Forzado por la sed).
FRASCO, darle al: zurrutean ibili.
FRECUENCIA, con: askotan./ txiteanpitean.
FRENETICO, ponerse: odolak burua
hartu.
FRENO, echar el: arrasta eman.
FRENTE, de: aurrez aurre.
FRENTE, frente a: buruz buru(an)./ begiz
begi./ bekoz beko./ aurrez aurre, aurke./
mokoz moko.
FRENTE, hacer: buru egin./ gogor egin./
oldartu./ (inori, ezeri) hortzak erakutsi.
FRESCO, hacer: hozkirri egon.
FRIA, a sangre: odol hotzean./ hotzhotzean.
FRIA, echar un jarro de agua: mandoak hil.
FRIALDAD, con: gogo hotzez./ odol
hotzean.
FRIO, estar muerto de: hotzak gogortuta,
ebakita, akabatzen egon.
FRIO, hacer: hotz egiten du./ hotz(a) ari
du.
FUEGO, alto el: l.- su etena sinatu) 2.- eten
sua!
FUEGO, a sangre y: hil eta Herio./ su eta
salda.
FUEGO, echar (más) leña al: ihesi doan
zakurrari buztanean su eman.
FUEGO, pegar: su eman.
FUEGO, sacar las castañas del: babak
eltzetik atera./ beste baten eskuaz
txingarra atera.
FUEGO?, tienes: surik bai?

alde hemendik, gure etxetik…!/
Ken hortik…!/ kanpora!/ utikan (hoa
hortikan)./ xapi!, zape! (katuei).
FUERA, con la lengua: arnasa bete ezinik
ibili, egon, etorri./ arnasa estuka ibili/
arnas(a) hotsean./ arnasestu(ka)./ arnasa
estututa.
FUERTE, apostar, jugar: bero jokatu.!
gogor jokatu.
FUERTE, ser algo muy: oso latza izan./
kristo(re)na izan.
FUERTES, decir cosas muy: kristo(re)nak
esan./ harri handiak bota.
FUERZA de, a: …-(r)en . ..-(e)z, adib.:
“Diruaren diruaz�, “Ekinaren ekinaz
ezina egina�./ arian-arian.
FUERZA, a la: …-(r)en . ..-(e)z, adib.:
“Diruaren diruaz�, “Ekinaren ekinaz
ezina egina�./ arian-arian.
FUERZA, a la: gura eta ez./ gura eta gura
ez./ nahi ta ez./ nahi eta nahi ez./
derrigorrez./ indarrez.
FUERZA, de grado o por la: nahi eta ez./
nahi eta nahi ez./ gura eta (gura) ez./
onean ez bada txarrean.
FUERZAS, medir sus: biak ala biak aritu./
norgehiagoka aritu./ lehian aritu.
FUGA, darse a la: ihesari eman./ hanka
(jokoa) egin./ ihes egin.
FUGAZ, estrella: izar uxo./ izar loka.
FUNDAMENTO, sin: ganorabako./ ganora
barik./ tetele-metele.
FURIOSO, estar: su eta gar egon./ suak
hartuta egon.
FUTURO, con vistas al: geroari buruz,
adib.: “Geroari buruz erosi zuen�.

Comments { 0 }
-->